Հանրահաշիվ 10

1)2(x-2,5)=-13

2x-5=-13

2x=-13+5

2x=8

x=-8/2=-4

2)|2-¾x|=3

2-3x/4=3

3x/4=-5

x=-20/3

3/4x=1

x=4/3

4)7(x-3)/x-1=2

7x-21/x-1

7x-21=2.(x-1)

7x-21=2x-2

5x=19

x=19/5

5)

X²-2|x|-3=0

X²-2 — x-3=0

6)-0,1x³+100=0

Գրականություն 10

Կարդա «Մոր սիրտը» , բալլադը։

Ընտրիր պնդումներից մեկը եւ հիմնավորիր․

  1. Սերը ամենաուժեղ զգացումն է․ մարդ ամեն ինչի, առանց բացառության, ընդունակ է հանուն դրա։
  2. Զավակներ կան, որ անշնորհակալ են եւ ընդունակ են անցնելու իրենց ծնողների դիակի վրայով սեփական ցանկություններն իրականացնելու համար։

Կընտրեմ առաջին պնդումը․ «Սերը ամենաուժեղ զգացումն է․ մարդ ամեն ինչի, առանց բացառության, ընդունակ է հանուն դրա»։

Հիմնավորում․
Սերը իսկապես համարվում է մարդու կյանքի ամենաուժեղ և ամենախորը զգացումը։ Այն կարող է փոխել մարդու վարքն ու մտածելակերպը, ստիպել նրան անել այնպիսի բաներ, որոնք սովորական պայմաններում նա չէր անի։ Սերը ոչ միայն ռոմանտիկ զգացում է, այլև կարող է դրսևորվել որպես նվիրվածություն, հավատարմություն, զոհաբերություն ու ներողամտություն։ Երբ մարդ իսկապես սիրում է, նա պատրաստ է անցնել դժվարությունների միջով, զիջել, վտանգել նույնիսկ իր բարեկեցությունը՝ հանուն սիրելիի երջանկության։

Օրինակ՝ ծնողը կարող է զոհել իր հարմարավետ կյանքը երեխայի ապագայի համար, կամ մարդը կարող է վտանգել իրեն՝ փրկելու սիրելիին։ Սա ցույց է տալիս, որ սերը ոչ միայն ուժեղ է, այլև ձևավորում է մարդու էությունը, դարձնելով նրան ավելի մարդասեր և խորը։

Էկոլոգիա

Ատոմային էներգիան (կամ միջուկային էներգիան) այն էներգիան է, որը ստացվում է ատոմի միջուկում տեղի ունեցող փոփոխությունների ժամանակ։ Այս էներգիան կարող է առաջանալ երկու հիմնական եղանակով՝ ատոմի միջուկի ճեղքումից կամ միաձուլումից։

Ահա ավելի մանրամասն․

🔹 1. Ատոմի միջուկի ճեղքում (ֆիսիա)

Այս գործընթացում ծանր տարրերի՝ օրինակ ուրանիումի (U-235) կամ պլուտոնիումի (Pu-239) միջուկը բաժանվում է երկու ավելի թեթև միջուկների։ Այդ պահին ազատվում է հսկայական քանակությամբ ջերմություն և էներգիա։
Այս էներգիան է օգտագործվում ատոմային էլեկտրակայաններում, որտեղ ջերմությունը փոխարկվում է էլեկտրականության։

Օրինակ.

Ուրանիումի մեկ գրամի ճեղքումից ստացվող էներգիան գրեթե հավասար է մի քանի տոննա ածխի այրումից ստացվող էներգիային։

🔹 2. Ատոմների միաձուլում (ֆյուզիա)

Սա այն գործընթացն է, երբ երկու թեթև միջուկ միավորվում է՝ առաջացնելով ավելի ծանր միջուկ և ազատելով հսկայական էներգիա։
Այս գործընթացն է տեղի ունենում Արևի և աստղերի ներսում՝ հիմնականում ջրածնի իզոտոպների միաձուլմամբ։
Մարդկությունը փորձում է ֆյուզիան կիրառել էներգիայի աղբյուրի տեսքով, բայց այն դեռ փորձնական փուլում է։

🔹 3. Առավելություններ

  • Չի արտանետում մեծ քանակությամբ ածխաթթու գազ (բացառությամբ վառելիքի պատրաստման փուլերի)։
  • Մի փոքր քանակությամբ վառելիքից կարելի է ստանալ հսկայական էներգիա։
  • Ապահովում է կայուն և անընդհատ էներգիա (ոչ կախված եղանակից, ինչպես արևային կամ քամու էներգիան)։

🔹 4. Թերություններ

  • Միջուկային վթարների վտանգ (օր.՝ Չեռնոբիլ, Ֆուկուշիմա)։
  • Ռադիոակտիվ թափոնների պահպանումը դժվար և վտանգավոր գործընթաց է։
  • Միջուկային էներգիան կարող է նաև օգտագործվել ռազմական նպատակներով՝ ատոմային զենքերի արտադրության համար։

🔹 5. Օգտագործման ոլորտներ

  • Էլեկտրաէներգիայի արտադրություն
  • Բժշկություն (ռադիոիզոտոպներով բուժումներ և ախտորոշում)
  • Տիեզերական հետազոտություններ (միջուկային շարժիչներ)
  • Գիտական հետազոտություններ

English10

1a Work with a partner and look at the photos. Do you know the names of these objects?

a. light bulb
b. air freshener (plug-in air freshener)
c. matches
d. candles
e. headphones
f. voice recorder

b.When you want to talk about an object, but you don’t know its name in English, what can you do?

Explain what it’s used for

It’s something you use to…
Example: It’s something you use to listen to music.

2. Describe what it looks like

It looks like a …
It’s long and thin / small and round…
Example: It looks like a pen, but it’s shorter.

3. Say you’ve forgotten the word

I’ve forgotten the word in English.
What’s it called in English?

4. Check understanding

Do you know what I mean?
Exactly! That’s what I’m looking for.

2 5.5 Listen to three conversations in shops. Which of the objects in exercise la does each person want to buy?

The first person wants to buy matches (c).
The second person wants to buy candles (d).
The third person wants to buy a light bulb (a).

Answer:
1 – c (matches)
2 – d (candles)
3 – a (light bulb)

4 Turn to the audioscript on page 160 and practise the conversations.

Read the dialogues aloud.

Practise them with a partner — one person is the shop assistant, the other is the customer.

Focus on pronunciation, intonation, and polite requests (like “Could I have…?”, “Do you have…?”, etc.).

5.Work with a partner. Use the expressions in the Language for speaking box to describe the other objects in exercise la.

It’s something you use to…

It’s a kind of…

It looks like…

You plug it in / You use it when…

Here are example answers you could say:

b. Air freshener

It’s something you plug into the wall.
It makes the room smell nice.

e. Headphones

They’re things you use to listen to music.
You wear them on your ears.

f. Voice recorder

It’s a small device you use to record sound or someone speaking.
It looks a bit like a small phone.

English 10

4)

5)

5a. Work in groups. Take turns to ask and answer the questions. (Sample answers)

  1. Which sites do you enjoy using?
    → I enjoy using Instagram and TikTok because I like watching creative videos and sharing photos.
    Are there any sites you would like to try?
    → I’d like to try LinkedIn to connect with professionals.
  2. Can you imagine spending a week without social media?
    → It would be difficult, but maybe relaxing. I could spend more time outdoors or reading.
  3. Do you know anyone who keeps checking their social media, even during mealtimes? Does this bother you?
    → Yes, my friend always checks their phone during lunch. It’s a bit annoying because we can’t talk properly.
  4. Is it easy for other people to find information about you online?
    → Yes, because I use my real name on some social media profiles.
  5. Is it easy for you to find your own information online?
    → Yes, I can find my profiles and some old posts easily.

Պատմություն 10

1.Գրել էսսե «Նախնադարյան մարդը» թեմայով;

Գրել էսսե «Նախնադարյան մարդը» թեմայով; 2.Հիմնավորել հայ ժողովրդի առաջացման Ձեր նախընտրած վարկածը;  3.Պատմել հայկական թեոկրատական պետության մասին:

Ահա պատրաստի տարբերակ՝ երեք կետերով՝ հարմար դպրոցական շարադրության կամ էսսեի ձևով․

🪶 Էսսե՝ «Նախնադարյան մարդը»

Նախնադարյան մարդը մարդկության պատմության ամենահին և ամենահետաքրքիր փուլերից մեկն է։ Այդ ժամանակ մարդիկ դեռ չունեին գրեր, քաղաքներ կամ զարգացած մշակույթ, սակայն նրանք արդեն սկսում էին ձևավորել այն արժեքներն ու գիտելիքները, որոնց վրա հիմնվեց հետագա քաղաքակրթությունը։ Նախնադարյան մարդը ապրում էր քարանձավներում կամ պարզ կացարաններում, զբաղվում էր որսով, ձկնորսությամբ և պտուղների հավաքմամբ։ Ժամանակի ընթացքում նա սկսեց օգտագործել քարե գործիքներ, վառել կրակ և միասին ապրել փոքր խմբերով՝ ցեղերով։

Այս փուլում ձևավորվեցին մարդու առաջին ստեղծագործական ունակությունները․ հայտնվեցին քարանձավային նկարներ, զարդեր և պարզ ծիսակարգեր։ Այդ ամենը վկայում է, որ մարդը ոչ միայն պայքարում էր գոյատևման համար, այլև փորձում էր հասկանալ աշխարհը և իր տեղը դրանում։ Նախնադարյան մարդը մեր նախնին էր՝ պարզ, բայց խորը իմաստ ունեցող կյանքի ձևով։


2.Հիմնավորել հայ ժողովրդի առաջացման Ձեր նախընտրած վարկածը;

Հայ ժողովրդի ծագման մասին կան մի քանի գիտական վարկածներ։ Իմ նախընտրածը Հայկական լեռնաշխարհի ինքնաբնակության վարկածն է, ըստ որի՝ հայ ժողովուրդը ձևավորվել է հենց այս հողի վրա՝ հազարավոր տարիներ առաջ։ Այս տեսության համաձայն՝ հին հայերը սերում են Ուրարտական թագավորության բնակչությունից և ավելի վաղ՝ Արարատի և Վանի շրջանի տեղական ցեղերից։

Այս վարկածն ամենահամոզիչն է, որովհետև հայերեն լեզուն, մշակույթը և ավանդույթները սերտորեն կապված են Հայկական լեռնաշխարհի բնության ու պատմական միջավայրի հետ։ Հայ ժողովուրդը այստեղ է ձևավորվել, ապրել և պահպանել իր ինքնությունը՝ չնայած բազմաթիվ պատերազմների ու ոտնձգությունների։ Սա ցույց է տալիս մեր ժողովրդի անքակտելի կապը իր բնօրրան հողի հետ։


 3.Պատմել հայկական թեոկրատական պետության մասին:

Հայկական թեոկրատական պետությունը հայտնի է որպես Երուսաղեմյան հայոց թագավորություն, սակայն եթե խոսենք հնագույն ժամանակներից, ապա հայկական առաջին թեոկրատական կառավարման ձևը կապված է Հայկ նահապետի և նրա հետնորդների հետ։ Սակայն ամենահայտնի օրինակներից մեկն է Երվանդունիների դարաշրջանը, երբ պետական իշխանությունը սերտորեն կապված էր կրոնի և աստվածային հավատալիքների հետ։

Թեոկրատական պետությունում իշխանությունը համարվում էր Աստծուց տրված, և քրմերն ու թագավորները հանդես էին գալիս որպես աստվածների ներկայացուցիչներ երկրի վրա։ Հայաստանում կարևոր դեր ուներ Արամազդի, Անահիտի, Վահագնի պաշտամունքը։ Քրմերը ոչ միայն կատարում էին կրոնական ծիսակատարություններ, այլև ազդում էին քաղաքական որոշումների վրա։

Այսպիսի պետությունը նպաստեց հայ ժողովրդի հոգևոր և մշակութային ձևավորմանը, քանի որ հավատն ու մշակույթը մեկ ամբողջություն էին՝ հիմք դառնալով հետագա հայկական պետականության և քրիստոնեական ինքնության համար։

English 10

1)The last time I invited someone to do something was last weekend. I asked my friend to go to the movies with me. We watched a comedy and had a great time. After the movie, we went to a café and talked for hours.

2)In the first message, Max accepts an invitation.
In the second message, Max refuses an invitation.
Max calls his colleague first.
The second message is more formal

3)

Call 1 – Seyit

  • Seyit invites Max to lunch on Thursday.
  • Max accepts the invitation.
    Arrangement: Lunch with Seyit on Thursday at 12:30.

Call 2 – Agneta

  • Agneta invites Max to dinner on Friday evening.
  • Max refuses, because he already has plans that evening.
    Arrangement: They decide to meet for coffee on Saturday morning instead.

4)

Why can’t Seyit meet Max on the twenty-eighth?
→ Because he’s going to be away / travelling on business that day.

Why can’t Agneta meet Max the next day?
→ Because she’s very busy / has another meeting or appointment and won’t be free then.

Why do you think they explain why they can’t meet?
→ Because it’s polite and friendly to give a reason when you refuse or change plans — it shows consideration and helps maintain good relationships.

5)