Month: Մայիս 2025

Պրեզենտացիա <<Ներկա և Անցյալ>>

Բարև ձեզ ես Արտավազդ Մկրտչյանն եմ: Գրել եմ նախագիծ Տավուշի մասին `ներկա և անցյալ :

Տավուշի մարզը հարուստ է պատմամշակութային ժառանգությամբ, որը ներառում է տարբեր ժամանակաշրջանների և մշակույթների : Մի քանի նշանավոր կենտրոններ են՝:

Պրեզենտացիա՝ Տավուշի Մասին

Սլայդ 1. Գլխավոր վերնագիր
Տավուշի մարզը և նրա տեսարժան վայրերը

Սլայդ 2. Ընդհանուր տեղեկատվություն Տավուշի մասին

  • Տավուշը գտնվում է Հայաստանի հյուսիսարևելքում։
  • Սահմանակցում է Վրաստանին և Ադրբեջանին։
  • Մարզկենտրոնը՝ Իջևան քաղաքը։
  • Տավուշը հայտնի է իր հիասքանչ բնությամբ՝ անտառներով, լեռներով և գետերով։

Սլայդ 3. Դիլիջան

  • Տավուշի ամենահայտնի քաղաքներից է։
  • Հաճախ անվանում են «Հայաստանի փոքր Շվեյցարիա»։
  • Դիլիջանի ազգային պարկը հարուստ է կենսաբազմազանությամբ։
  • Այստեղ են գտնվում Գոշավանքը և Հաղարծինը՝ միջնադարյան վանական համալիրներ։

Սլայդ 4. Հաղարծին վանք

  • Կառուցվել է 10-13-րդ դարերում։
  • Գտնվում է անտառապատ տարածքում՝ Դիլիջանի մոտ։
  • Ճարտարապետական և հոգևոր մեծ արժեք ունի։
  • Այցելուները հաճախ գալիս են այստեղ խաղաղություն գտնելու։

Սլայդ 5. Գոշավանք

  • Կառուցվել է 12-13-րդ դարերում։
  • Հիմնադրել է Մխիթար Գոշը՝ հայտնի գիտնական և գրող։
  • Վանքում պահպանվել է միջնադարյան գիրք գրելու դպրոցը։

Սլայդ 6. Բերդ քաղաք և Բերդի բերդը

  • Գտնվում է Տավուշի հյուսիսում։
  • Բերդի բերդը կառուցվել է միջնադարում՝ ռազմավարական նպատակով։
  • Մարզը հայտնի է նաև իր սունկով, մրգերով ու մեղրով։

Սլայդ 7. Փառավոն և Աղստև գետը

  • Աղստև գետը հոսում է Տավուշի միջով, կարևոր դեր ունի տարածաշրջանի էկոհամակարգում։
  • Փառավոն գյուղը նույնպես ունի գեղեցիկ բնություն և հին եկեղեցիներ։

Սլայդ 8. Նավուրի անտառներ և արջերի կենտրոնը

  • Տավուշում գործում է «Արջերի փրկության կենտրոն»՝ Նավուրի անտառների մոտ։
  • Այստեղ պահվում են նախկինում վանդակներում ապրող արջեր՝ ազատ միջավայրում։

Սլայդ 9. Եզրափակում

  • Տավուշը Հայաստանի ամենկանաչ և խաղաղ մարզերից է։
  • Համատեղում է պատմություն, բնություն և հյուրընկալություն։
  • Տավուշ այցելելը անպայման հիշվող փորձ կլինի։

Պատմությա9

7-րդ դասարանի ծրագիր՝

8-րդ դասարանի ծրագիր՝

9-րդ դասարանի ծրագիր՝

Պատմություն9

1990 թ․-ի մայիսի 20-ին կայացան Հայաստաի գերագույն խորհրդի ընտրությունները, որտեղ Խորհրդային Միության պատմության մեջ առաջին անգամ ընտրություններին  բացի կոմունիստական կուսակցությունից մասնակցեց մեկ այլ կուսակցություն՝ Հայոց Համազգային Շարժում(ՀՀՇ) կուսակցությունը։ Ձայները կոմունիստների և ՀՀՇ-ի միջև բաշխվեցին համարյա հավասարապես։ Այդ նոր խորհրդարանը սկիզ դրեց Հայաստանի անկախության։

1990 թ․-ին օգոստոսի 23-ին այդ գերագույն խորհուրդը ընդունեց «Հռաչակագիր Հայաստանի անկախության մասին»։ Հռչակագրի մեջ ասվում էր․

Հայատսանի Խորհրդայինն Սովետական Հանրապետությունը այլևս վերանվանվու է Հայաստանի Հանրապետություն։
Նույն հռչակագրով որոշվում էր, որ ՀՀ-ի օրենքները ավելի մեծ ուժ ուննեն Հայաստանում, քան Սովետական Միության օրենքները։
Որոշվում է պետական եռագույն դրոշը, զինանշանը, որոնք ժառանգվում են Առաջին Հանրապետությունից։ Փաստացիորեն դանշանակում էր անկախություն։
Հայաստանի տարածքում հողը, ընդերքը պատկանում են հայ ժողովրդին։
Տնտեսությունը պետք է հիմված լինի մասնավոր սեփականատիրության և ազատ շուկայական հարբերությունների վրա։
ՀՀ-ն պետք է ունենար իր սեփական փողը։
Վերականգնվում էին Հայ առաքելական եկեղեցու իրավունքները։
Ձևավորվեց պարմալենտական հանրապետություն։
1991 թ․-ի սեպտեմբերի 21-ին Հայաստանում անցկացվեց հանրաքնե, որտեեղ դրված էր միայն մեկ հարց․ դուրս գալ Սովետական Միության կազմից և դառնալ անկախ պետություն։ Քվիարկեցին երկու միլիոն մարդ, որոնցից 94.39 %-ը ասեց այո։ՀՀ-ն դարձավ նախագահական պետություն։ Առաջին նախագահն ընտրվեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, ով նաև ՀՀՇ-ի նախագահն էր։Սակայն սկսվեցին ծանր ժամանակներ՝ պատերազմ Ադրբեջանի հետ Արցախի համար, որը տևեց 2 տարի, շրջափակում, մութ ու սև տարիներ։1991 թ․-ի դեկտեմբերի 8-ին Բելառուսում հավաքվեցին Ռոսաստանի, Ուկրաինայի և Բելառոսի ղեկավաները և ստոգարեցին ԽՍՀՄ-ի գոյությունը դադարեցնելու մասին համաձայակիր։ Այսպիսով մեր անկախանալուց մի քանի ամիս անց վերջնականապես փլուզվեց Սովտեական Միությունը։

English 9

Having a healthy lifestyle is important for everyone. It helps us to feel good, have more energy, and stay strong. A healthy lifestyle includes eating well, doing exercises, getting enough sleep, and taking care of our health.

First of all eating good food is very important. We should eat fruits, vegetables, meat, fish, eggs, and whole grains. It is also good to drink enough water and not eat too much bad food, sugar, or fast food. Eating at the same time every day is also helpful for our health.

English 9

do we live to work or work to live? In my opinion, we work to live. Work is important because we need money to buy food, clothes, and pay the bills. But life is not only about working.

We should also enjoy time with our family and friends, travel, have hobbies, and relax. If we only work and forget about life, we can become tired and unhappy. Work should be a part of life, not the whole life.

Պատմություն9

1941թ. հունիսի 22-ին Գերմանիան հարձակվեց ԽՍՀՄ-ի վրա։ Սկսվեց խորհրդային ժողովուրդների Հայրենական մեծ պատերազմը։ Գերմանիայի հարձակումը տեղի ունեցավ առանց հայտարարության, բայց ոչ հանկարծակի, քանի որ ԽՍՀՄ-ն իմացվել էր հնարավոր հարձակման մասին։ Պետք է նշվի Ի.Ստալինն էր գլխավորում խորհրդային պետությունը երկրի ծանր ու պատասխանատու ժամանակաշրջանում։ 

Հայրենական մեծ պատերազմին մասնակցել է 600 հազար հայ, որոնցից 300 հազարը եղել է Խորհրդային Հայաստանից, իսկ մնացած 200 հազարը` Խորհրդային Միության այլ հանրապետություններից: 200 հազար հայ ընկել է ռազմի դաշտում: Շուրջ 70 հազար հայ պարգևատրվել է մարտական շքանշաններով ու մեդալներով: Խորհրդային Միության հերոսի բարձր կոչմանն է արժանացել 103 հայ: 27 հայ զինվորական դարձել է փառքի շքանշանի լրիվ ասպետ: Հայ ժողովուրդը Հայրենական մեծ պատերազմին տվել է նաև 64 գեներալ, 5 մարշալ: 5 մարշալները՝ Հովհաննես Բաղրամյան, Համազասպ Բաբաջանյան, Արմենակ Խանփերյանց,Արմենակ Խանփերյանց/Սերգեյ Խուդյակով/, Հովհաննես Իսակով։

Պատեւթյուն9

Թեմա 1. Հայկական լեռնաշխարհը

Հայկական լեռնաշխարհը գտնվում է Ասիայի արևմտյան հատվածում՝ Փոքր Ասիայի, Իրանի և Միջագետքի միջև։ Այն բաղկացած է բարձր սարահարթերից, լեռներից, գետահովիտներից ու լճերից (Սևան, Վան, Ուրմիա):

Այստեղ ձևավորվեցին հնագույն քաղաքակրթություններ, օրինակ՝ Վանի թագավորությունը (Ուրարտու) և Միտաննին։ Բնական հարստությունները՝ մետաղներ, բերրի հողեր ու ջրառատ գետեր (Եփրատ, Տիգրիս, Արածանի), նպաստեցին կայուն բնակավայրերի ու պետությունների ստեղծմանը։

Թեմա 2. Վանի Աշխարհակալ տերությունը. Արգիշտի I. Սարդուրի II

Վանի թագավորությունը (Ուրարտու) Ք.ա. 9-6-րդ դարերում հզոր պետություն էր՝ կենտրոնով Տուշպայում (ներկայիս Վան քաղաք):

• Արգիշտի I (Ք.ա. 785-753 թթ.)՝ Վանի թագավորության ամենանշանավոր արքաներից էր։ Նա հիմնում է Էրեբունի (Երևան) և Արգիշտիխինիլի քաղաքները՝ ամրացնելով երկրի տնտեսական և ռազմական հզորությունը։

• Սարդուրի II (Ք.ա. 753-735 թթ.)՝ շարունակեց հոր գործը՝ ընդլայնելով տարածքները դեպի արևմուտք և հյուսիս։ Նա հայտնի էր իր ամրաշինական աշխատանքներով, ինչպես նաև դիվանագիտական հարաբերություններով։

Թեմա 3. Հայկազուն Երվանդականների թագավորությունը (Ք. ա. 7-6-րդ դդ.)

Այս դարաշրջանում Հայկական լեռնաշխարհում հաստատվեց Երվանդականների արքայատունը։

• Պարույր Նահապետը համարվում է առաջին հայոց թագավորը, ով ըստ ավանդության՝ օգնեց Ասորեստանի դեմ ապստամբած Մարերին։ Նա հիմք դրեց Հայկազունների հարստությանը։

• Երվանդ I Սակավակյաց՝ նահապետական իշխան, ով ամրապնդեց երկրի սահմանները՝ չնայած մարերի գերիշխանությանը։

• Տիգրան I Երվանդյան՝ հզոր արքա, ով վարեց ակտիվ արտաքին քաղաքականություն՝ դառնալով Մարաստանի դաշնակիցը։

Թեմա 4. Մեծ Հայքի Արտաշեսյան թագավորությունը՝ Արտաշես I

Ք.ա. 189 թ. Արտաշես I-ը հիմնեց նոր դինաստիա և դարձավ Մեծ Հայքի առաջին թագավորը՝ Արտաշեսյան հարստությունից։

• Նա վերամիավորեց հայկական տարածքները և կառուցեց Արտաշատ մայրաքաղաքը, որն անվանեցին “Հայկական Կարթագեն”:

• Արտաշեսը բարեփոխումներ իրականացրեց՝ կարգավորելով հողային սեփականությունը, հիմնելով նոր քաղաքներ և ամրոցներ։

• Նրա օրոք ձևավորվեց Մեծ Հայք հասկացությունը՝ 15 վարչական գավառներով։

Թեմա 5. Հայաստանը՝ Աշխարհակալ տերություն: Տիգրան II Մեծ

Տիգրան II Մեծ (Ք.ա. 95-55 թթ.)՝ Արտաշեսյան արքայատան ամենահզոր թագավորը, վերածեց Հայաստանը տարածաշրջանային գերտերության։

• Նա նվաճեց Պարթևստանը, Սիրիան, Փյունիկիան և Կապադովկիան, միավորելով մեծ տարածքներ՝ ստեղծելով Հայկական կայսրություն։

• Տիգրան Մեծը կառուցեց Տիգրանակերտ մայրաքաղաքը, որը դարձավ ժամանակի մեծագույն կենտրոններից մեկը՝ մշակութային և

Ֆիզիկա 9

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ինչպիսի՞ն են ատոմների և միջուկների բնութագրական չափերը:

2. Ի՞նչ կառուցվածք ունի միջուկը:

3. Նշեք պրոտոնի և նեյտրոնի բնութագրերը:

4. Որքա՞ն է միջուկում պրոտոնների թիվը:

5. Ո՞ր մեծությունն են անվանում միջուկի զանգվածային թիվ:

6. Որքա՞ն է միջուկում նեյտրոնների թիվը:

7. Ի՞նչ է 1 զա մ-ը:

8. Օգտվելով Մենդելեևի քիմիական տարրերի աղյուսակից՝ որոշեք ոսկու ատոմի զանգ վածը՝ կիլոգրամով:

9. Ի՞նչ է իզոտոպը: Ջրածնի ի՞նչ իզոտոպներ գիտեր:

10. Ինչու՞ պրոտոնների միջև գործող վանողության ուժերը չեն կարող քանդել միջուկը:

11. Ինչպե՞ս են հարաբերակցում նույն հեռավորությամբ երկու պրոտոնների միջև գործող կուլոնյան և միջուկային ուժերը:

12 Ինչպե՞ս են հարաբերակցում երկու պրոտոնի և երկու նեյտրոնի միջուկային փոխազդեցության ուժերը: Իսկ նեյտրոնի և պրոտոնի միջև գործող ուժե՞րը:

Պատասխաններ