Month: Ապրիլ 2025

Աղջիկների և տղաների իրավունքները

Աղջիկների և տղաների իրավունքները պետք է հավասար լինեն՝ անկախ սեռից, ինչպես նշված է Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրում և շատ երկրների Սահմանադրություններում։ Նրանցից յուրաքանչյուրը ունի նույն իրավունքները՝ առանց խտրականության։

Ահա մի քանի հիմնական իրավունք, որոնք ունեն և՛ աղջիկները, և՛ տղաները.

  1. Կրթության իրավունք – յուրաքանչյուր երեխա, անկախ սեռից, ունի կրթություն ստանալու իրավունք։
  2. Առողջապահության իրավունք – բոլոր երեխաները պետք է ստանան անհրաժեշտ բուժօգնություն։
  3. Անվտանգության և պաշտպանված լինելու իրավունք – ոչ ոք չի կարող բռնություն գործադրել երեխայի նկատմամբ։
  4. Ազատ արտահայտման իրավունք – երեխաները կարող են արտահայտել իրենց կարծիքը և լսելի լինել։
  5. Խտրականությունից զերծ լինելու իրավունք – ոչ ոք չի կարող գերադասվել կամ անտեսվել սեռի պատճառով։
  6. Անձնական կյանքի և ինքնության իրավունք – երեխաները պետք է ունենան իրենց ինքնության և արժանապատվության պաշտպանություն։

Այնուամենայնիվ, որոշ հասարակություններում դեռևս առկա են սեռային անհավասարություններ, ինչպիսիք են աղջիկների՝ կրթության սահմանափակ հնարավորությունները կամ տղաների նկատմամբ սպասվող «ուժեղ» լինելու պահանջները։ Այդպիսի կարծրատիպերը խանգարում են երկու սեռերի լիարժեք զարգացմանը։

Քիմիական ռակցիաաներ հատկանիշներ

Քիմիական ռեակցիաների հիմնական հատկանիշները

  1. Նոր նյութի առաջացում
    • Ռեակցիայի արդյունքում առաջանում է նյութ, որն ունի այլ քիմիական կազմ և հատկություններ, քան սկզբնական նյութերը։
  2. Էներգիայի փոխանակում
    • Ռեակցիաների ընթացքում հնարավոր է լինեն ջերմություն, լույս կամ այլ էներգիայի ձևեր։
      • Էքզոթերմ ռեակցիաներ՝ արձակում են ջերմություն։
      • Էնդոթերմ ռեակցիաներ՝ կլանում են ջերմություն։
  3. Գույնի փոփոխություն
    • Շատ ռեակցիաների ընթացքում նյութի գույնը փոխվում է՝ ցույց տալով նոր նյութի առաջացումը։
  4. Ածխաթթու գազի, ջրի կամ այլ գազերի արտազատում
    • Հաճախ ռեակցիայի ընթացքում արտազատվում է գազ, օրինակ՝ փրփրման տեսքով (CO₂, H₂ և այլն)։
  5. Նստվածքի (պրելիպիտատի) առաջացում
    • Որոշ ռեակցիաներում առաջանում է անհալանյութ նյութ՝ պինդ նստվածքի ձևով։
  6. Հոտի փոփոխություն կամ առաջացում
    • Որոշ քիմիական ռեակցիաներ ուղեկցվում են հատուկ հոտի առաջացմամբ։
  7. Զանգվածի պահպանման օրենքը
    • Քիմիական ռեակցիաներում ընդհանուր զանգվածը մնում է հաստատուն՝ ռեագենտների զանգվածը հավասար է արդյունքի զանգվածին։

Հանրահաշիվ 9

Խոնարարդի ծավալը 125 է

1) Պանել՝ խորանարդի կողի երկարությանը:

2) Գանել խորանարդի լրիվ մակերևույթի մակեր

3) հանել խորանարդի անկյունագծի երկարության քառակուսին:

Խորանարդի ծավալը 64 է

1) Գտնել խորանարդի կողի երկարությունը

2) Գանել խորանարդի լրիվ մակերևույթի մակերեսը

3) Գանալ խորանարդի անկյունագծի երկարության քառակուսին

Պատասխաններ՝

  1. a=5
  2. S=150

2)a=4

S=96

4)

a=3

Անկյունագծի քառակուսին՝ 27

Լրիվ մակերեսը՝ 54

5)a=6.6

S=261.36

6)

Գործնական քերականություն 09-04

3. Կարդա՛ , դիտի՛ ր և սովորի՛ ր մենիմաստ և բազմիմաստ բառերին 
Գրի՛ր հետևյալ բառերի բոլոր իմաստները: Մի քանի բազմիմաստ բառ էլ մտածի՛ր դու:
 մարտ —
կետ-
խնդիր-
խորհուրդ-
քանոն-
ներշնչել-
դատարկ-
խնամի-
գլուխ-

Մարտ

  • Բառացի իմաստով՝ զինված պայքար, ճակատամարտ (օրինակ՝ մարտադաշտ, մարտիկ)։
  • Փոխաբերական իմաստով՝ ցանկացած կենդանի պայքար որևէ բանի համար (օրինակ՝ կյանքի մարտ, գաղափարների մարտ)։
  • «Մարտ» նաև տարվա ամիս է՝ մարտ ամիս։

2. Կետ

  • Գրաֆիկական նշան՝ ․ (պարբերության վերջում, արտահայտությունների բաժանման նշան)։
  • Վայրը, նշված տարածքում (օրինակ՝ հանդիպման կետ, վաճառքի կետ)։
  • Ջրային կաթնասուն կենդանի։
  • Մաթեմատիկայում՝ անվերջ փոքր կետային մարմին։
  • Լեզվաբանորեն՝ հնչյունաբանական դիրք։

3. Խնդիր

  • Լուծում պահանջող առարկայական հարց կամ բանալի հարցադրում։
  • Տրամաբանական կամ մաթեմատիկական վարժություն։
  • Փոխաբերաբար՝ դժվարություն, խոչընդոտ (օրինակ՝ մեր առջև խնդիրներ կան)։

4. Խորհուրդ

  • Խելամիտ առաջարկություն, ուղղություն տալու խոսք (օրինակ՝ լսիր իմ խորհուրդը)։
  • Մարմին, կազմ՝ քննարկումների, որոշումների նպատակով (օրինակ՝ դպրոցի խորհուրդ, Ազգային խորհուրդ)։
  • Փոխաբերաբար՝ թաքուն, խորիմաստ նշան կամ մտադրություն։

5. Քանոն

  • Գծագրման գործիք (սովորաբար ուղիղ, չափման համար)։
  • Կանոն, օրենք կամ սահմանված կարգ՝ հետևելու համար (օրինակ՝ գրելու քանոն, դպրոցական կարգ ու քանոն)։

6. Ներշնչել

  • Բառացի իմաստով՝ ներս շնչել, օդ քաշել (հնացած, բժշկական իմաստով)։
  • Փոխաբերական իմաստով՝ ոգեշնչել, ոգի տալ, գաղափար տալ ստեղծագործության, գործի համար (օրինակ՝ նա ինձ ներշնչեց գրել բանաստեղծություն)։

7. Դատարկ

  • Ոչինչ չպարունակող, բացարձակապես զուրկ բովանդակությունից (օրինակ՝ դատարկ շիշ, դատարկ սենյակ)։
  • Անիմաստ, զուրկ արժեքից կամ խորքից (օրինակ՝ դատարկ խոսքեր, դատարկ հայացք)։

8. Խնամի

  • Բառացի՝ հարազատների միջեւ կապ ունեցող անձ՝ ամուսնական կապով։
  • Տեսակ «ծանոթի» կամ ընտանիքին մոտ մարդու իմաստով (փոխաբերաբար՝ կապ ունեցող մարդ, մտերիմ շրջապատից)։

9. Գլուխ

  • Մարդու կամ կենդանու մարմնի վերին մաս, գլխամաշկով ու դեմքով։
  • Գրքի, պատմվածքի կամ թեմայի բաժին։
  • Փոխաբերաբար՝ խելք, կարողություն (օրինակ՝ խելացի գլուխ է)։
  • Հաջորդականություն, հերթական մաս (օրինակ՝ նոր գլուխ ենք բացում կյանքում)։

Բազմիմաստ բառեր իմ կողմից՝

Աչք

  • Տեսողության օրգան։
  • Փոխաբերական իմաստով՝ ուշադրություն (օրինակ՝ աչք ունենալ ինչ-որ բանի վրա), նախանձ։
  • Սուր ընկալունակություն (օրինակ՝ նկարչի աչք)։

Լեզու

  • Մարմնի մի մաս։
  • Խոսքի, հաղորդակցության միջոց։
  • Ծաղր, վիրավորական խոսք (օրինակ՝ չար լեզու)։

Ճամփա

  • Ֆիզիկական ճանապարհ։
  • Կյանքի ուղի, ընթացք (օրինակ՝ ընտրեց դժվար ճամփա)։

4. Տուն բազմիմաստ բառը նախադասությունների մեջ գործածի՛ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով: Ընդգծի՛ր այն նախադասությունները, որտեղ այն փոխաբերական իմաստով է գործածված:

Մենք նոր տուն ենք գնել քաղաքից դուրս՝ բնության գրկում։

Նրա տունը մեծ այգի ունի և հին հայկական է հիշեցնում։

Նաիր տունն էր թողել, բայց սրտում միշտ կրում էր իր անցյալը։

Այս գրականությունը պատկանում է արևմտահայ գրականության տանը։

Երեխաներն արդեն տուն են գնում՝ դպրոցն ավարտելուց հետո։

Այս կազմակերպությունը դարձել է իր աշխատակիցների համար իսկական տուն՝ ջերմ մթնոլորտով։

Նրա խոսքերի մեջ զգացվում էր կարոտ՝ դեպի մի տուն, որը ոչ թե շենք էր, այլ սեր, ջերմություն ու հուշեր։

Տեխնոլոգիա

Խատուտիկի օգտակար հատկությունները

  1. Լյարդի մաքրում և աջակցություն
    • Խատուտիկը համարվում է հիանալի լյարդամաքրիչ։
    • Աջակցում է լեղու արտազատմանը և օգնում է լյարդի բջիջների վերականգնմանը։
  2. Միզամուղ հատկություն
    • Խթանում է մեզի արտազատումը՝ օգնելով օրգանիզմից հեռացնել տոքսինները։
    • Օգտագործվում է նաև այտուցների ժամանակ։
  3. Խթանում է մարսողությունը
    • Խատուտիկի արմատը խթանում է ստամոքսահյութի արտադրությունը։
    • Օգնում է գազերի, փքվածության և մարսողության խանգարումների ժամանակ։
  4. Հակաբորբոքային ազդեցություն
    • Խատուտիկի մեջ կան հակաօքսիդանտներ (օրինակ՝ բետա-կարոտին, պոլիֆենոլներ), որոնք նվազեցնում են բորբոքումները։
    • Օգտակար է մաշկային բորբոքային հիվանդությունների դեպքում։
  5. Արյան շաքարի կարգավորում
    • Որոշ ուսումնասիրություններ ցույց են տվել, որ խատուտիկը կարող է նպաստել արյան գլյուկոզայի կայունացմանը։
  6. Բարձրացրած իմունիտետ
    • Խատուտիկը պարունակում է վիտամին C, վիտամին A, երկաթ, կալիում, որոնք ամրացնում են օրգանիզմի պաշտպանական ուժերը։
  7. Օգտակար մաշկի համար
    • Խատուտիկի թուրմը կամ հյութը երբեմն օգտագործվում է ակնեի, էկզեմայի և այլ մաշկային խնդիրների դեմ։

🍵 Ինչպես օգտագործել խատուտիկը

  • Թեյ՝ չորացրած տերևներից կամ արմատներից պատրաստված խաշած ջրով թեյ։
  • Հյութ՝ թարմ տերևների կամ արմատների հյութ՝ մաքրող ազդեցությամբ։
  • Սալաթ՝ երիտասարդ տերևները կարող են օգտագործվել սալաթների մեջ։
  • Թուրմ՝ ալկոհոլային հիմքով պատրաստված՝ որպես դեղամիջոց։

⚠️ Զգուշացումներ

  • Մարդիկ, ովքեր ալերգիա ունեն կոմպոզիտներ ընտանիքի բույսերից (օր. արևածաղիկ), պետք է զգուշ լինեն։
  • Խատուտիկը կարող է փոխազդել որոշ դեղամիջոցների հետ՝ միզամուղներ, հակաբորբոքայիններ և այլն։
  • Խորհուրդ է տրվում խորհրդակցել բժշկի հետ, եթե ունեք քրոնիկ հիվանդություններ։

Գործնական քերականություն

1. Տրված բազմիմաստ բառերից յուրաքանչյուրով կազմե՛լ
երկուական նախադասություն՝ բառերը գործածելով տարբեր իմաստներով։

Հաց, ծով, ալեկոծվել, քար, երկաթե։

Հաց

  1. Մայրս ամեն առավոտ թարմ հաց է թխում։
  2. Նա երկար ժամանակ աշխատանք չուներ ու չէր կարողանում հաց վաստակել։

Ծով

  1. Մենք ամռանը գնացինք Սև ծով հանգստանալու։
  2. Երեխայի աչքերում ծով ուրախություն կար, երբ նա նվերը ստացավ։

Ալեկոծվել

  1. Քամու ուժեղանալու հետ ծովը սկսեց ալեկոծվել։
  2. Նա շատ ալեկոծվեց, երբ լսեց դժբախտ պատահարի մասին։

Քար

  1. Դաշտի մեջտեղում մի մեծ քար կար, որի վրա նստեցինք հանգստանալու։
  2. Նրա սիրտը քար էր դարձել՝ անզգայացած ցավից։

Երկաթե

  1. Դարպասը պատրաստված էր հաստ երկաթե ձողերից։
  2. Նա ուներ երկաթե կամք ու երբեք չհանձնվեց դժվարություններին։


 2.Փակագծերում տրվածներից ընտրել այն բառը, որը
փոխաբերական իմաստով կլրացնի տողասկզբի բառին։
1. առվակ (կարկաչուն, մոլորված, լայն)
2. ժայռ (բարձր, մտախոհ, ուղղաձիգ)
3. ծաղիկ (բուրավետ, դեղին, ժպտուն)
4. փողոց (ուրախ, ասֆալտապատ, լայն)
5. սենյակ (կահավորված, նորոգված, հյուրընկալ)
6. հուշարձան (քարե, նախշազարդ, հպարտ)
7. բերդ (կիսավեր, ալևոր, հինավուրց)
8. ցայտաղբյուր (գեղեցիկ, քանդակազարդ, զվարթ)
9. ամպ (ճերմակ, թավահոնք, անձրևաբեր)
10. գիրք (կաշեպատ, մաշված, իմաստուն)

առվակ – կարկաչուն
(«Կարկաչուն առվակ» փոխաբերություն է՝ աղմկոտ, կենդանի հոսք)

ժայռ – ուղղաձիգ
(«Ուղղաձիգ ժայռ»՝ կանգուն, բարձր, հաստատուն – բնորոշ փոխաբերություն)

ծաղիկ – ժպտուն
(«Ժպտուն ծաղիկ»՝ բացված, ուրախ տեսքով – փոխաբերական նկարագրություն)

փողոց – ուրախ
(«Ուրախ փողոց»՝ աշխույժ, կյանքով լի – փոխաբերական)

սենյակ – հյուրընկալ
(«Հյուրընկալ սենյակ»՝ ջերմ, բաց մարդկանց առաջ – վերացական իմաստով)

հուշարձան – հպարտ
(«Հպարտ հուշարձան»՝ կանգնած է հիշեցնելու՝ մարդկային հատկություն)

բերդ – ալևոր
(«Ալևոր բերդ»՝ հին, փորձառու, հնության խորհրդանիշ)

ցայտաղբյուր – զվարթ
(«Զվարթ ցայտաղբյուր»՝ ցնցող, ուրախ շարժում ունեցող – փոխաբերական)

ամպ – թավահոնք
(«Թավահոնք ամպ»՝ ծածկող, խիտ, ասես մազի նման – կերպարային)

գիրք – իմաստուն
(«Իմաստուն գիրք»՝ լի գիտությամբ ու խորությամբ – փոխաբերություն)

Աղայան բնավորության

Հեղինակի մասին

Հովհաննես Աղայան (1911 – 1982) եղել է հայ մեծանուն գրող, մանկագիր, թարգմանիչ և հասարակական գործիչ։ Նա իր գրական գործունեությամբ մեծապես նպաստել է հայ մանկական գրականության զարգացմանը։

  • Ծնվել է Դսեղ գյուղում (Լոռի)։
  • Աշխատել է մանկավարժական և գրական ասպարեզներում։
  • Գրել է բանաստեղծություններ, պատմվածքներ, հեքիաթներ։
  • Աղայանի ստեղծագործությունները հաճախ ունեն ուսուցողական բնույթ՝ ներառելով բարոյական արժեքներ, հայրենասիրություն, սեր աշխատանքի և մարդկանց հանդեպ։

📖 Պատմվածք՝ «Անփոխարինելին» (կարճ վերապատմություն)

Պատմվածքում ներկայացվում է մի տղայի՝ Կարոյի պատմությունը, ով դպրոցում մաքրություն է անում։ Նա համեստ ու պարտաճանաչ երեխա է։ Երբ ուսուցիչը փորձում է ժամանակավորապես նրան փոխարինել մեկ ուրիշով՝ Կարոն նախ ցավ է զգում, բայց հետո պարզվում է, որ նա իր գործը կատարում է ամենալավ ձևով։ Ուսուցիչը վերջում հասկանում է՝ Կարոն իսկապես անփոխարինելի է։

🔍 Վերլուծություն

  • Թեմա՝ պատմվածքը շեշտում է յուրաքանչյուր աշխատանքի արժանապատվությունը և մարդու անկեղծ ու նվիրված վերաբերմունքը աշխատանքի հանդեպ։
  • Գաղափար՝ նվիրվածությունը և պարտաճանաչությունը ցանկացած մարդուն կարող է դարձնել անփոխարինելի։
  • Բնավորություններ՝
    • Կարո՝ համեստ, պարտաճանաչ, համբերատար երեխա։
    • Ուսուցիչ՝ սկզբում թերագնահատում է Կարոյին, բայց հետո գիտակցում է նրա արժեքը։
  • Ուսուցողական դաստիարակչական արժեք՝ սովորեցնում է, որ ամեն մարդ կարող է կարևոր լինել, եթե սիրով ու նվիրվածությամբ է անում իր գործը։

🎨 Տեսական առաջարկներ նախագծի ձևավորման համար

  • Ավելացրու Հովհաննես Աղայանի լուսանկարը։
  • Ներկայացրու պատմվածքի մի նկարազարդված տեսարան։
  • Գծիր Կարոյի կերպարը՝ արտահայտելով նրա համեստությունը։
  • Կարող ես կազմել փոքրիկ պաստառ՝ վերնագրով «Աշխատասիրությունը՝ Անփոխարինելի արժանիք»։

Ցանկանու՞մ ես սա Word-ով ձևավորել կամ PowerPoint ներկայացման համար դարձնել։ Կարող եմ օգնել պատրաստել։

4o

Երկու խոշոր չարիք վերլուծություն

Երկու խոշոր չարիք» արտահայտությունը լայնորեն կիրառվում է տարբեր համատեքստերում, բայց ամենից հաճախ այն հանդիպում է քաղաքական կամ բարոյական ընտրության իրավիճակներում, երբ մարդը կանգնած է երկու բացասական տարբերակների միջև և պետք է ընտրություն կատարի՝ ընտրելով «ավելի քիչ վնասակար» տարբերակը։ Այս գաղափարի վերլուծությունը կարելի է բաժանել մի քանի հարթությունների՝ փիլիսոփայական, բարոյական և քաղաքական։

📘 Փիլիսոփայական վերլուծություն

«Երկու խոշոր չարիք» հայեցակարգը հաճախ կապվում է բարոյական ռելատիվիզմի և պարագայական էթիկայի հետ։ Այն ենթադրում է, որ որոշ իրավիճակներում ամբողջությամբ «լավ» ընտրություն գոյություն չունի, և մարդը պետք է ընտրի այն տարբերակը, որը կպակասեցնի վնասը կամ չարը։

Օրինակ՝ եթե մեկը ստիպված է ընտրել պատերազմ սկսելու և բռնապետության պահպանման միջև, ապա «փոքր չարիք» կարող է ընկալվել որպես այն տարբերակը, որը պակաս մարդկանց կվնասի կամ ավելի քիչ տառապանք կբերի։

⚖️ Բարոյական վերլուծություն

Այս տեսակետից, երբ ընտրում ենք երկու չարիքներից մեկը, առաջ է գալիս մի շարք էթիկական հարցեր՝

  • Արդյոք ճիշտ է որևէ չարիք գիտակցաբար ընտրելը՝ նույնիսկ եթե այն համեմատաբար փոքր է։
  • Ո՞վ է որոշում, թե որն է «փոքր» չարիքը։
  • Արդյո՞ք նպատակն արդարացնում է միջոցները։

Բարոյագիտության որոշ ուղղություններ, օրինակ դեոնտոլոգիան, կարող են այս մոտեցումը մերժել՝ պնդելով, որ չարիքը չարիք է՝ անկախ համատեքստից։

🏛 Քաղաքական և պատմական համատեքստում

Քաղաքական դաշտում սա հաճախ օգտագործվում է ընտրությունների կամ ռազմավարական որոշումների ժամանակ։ Օրինակ՝ երբ ընտրողը երկու անբավարար թեկնածուներից մեկին է ընտրում՝ հանուն կայունության կամ ավելի մեծ չարիքը կանխելու։

Պատմության մեջ նման ընտրության օրինակ է Վաշինգտոնյան քաղաքականությունը during WWII՝ երբ արևմտյան դաշնակիցները ստիպված էին համագործակցել Խորհրդային Միության հետ՝ Նացիստական Գերմանիային հաղթելու համար։ Երկուսն էլ կարող էին դիտվել որպես ռեժիմներ, որոնք իրենց մեջ կրում էին չարիքի տարրեր։

🔚 Եզրակացություն

«Երկու խոշոր չարիք» գաղափարը մեզ կանգնեցնում է շատ կարևոր հարցի առաջ՝ արդյո՞ք միշտ հնարավոր է չարիքի դեմ պայքարել առանց ինքդ դրա մասնակիցը դառնալու։ Դա ցույց է տալիս, որ իրական կյանքում բարոյականությունը հաճախ միանշանակ չէ, և ընտրություններն ավելի բարդ են, քան սև ու սպիտակ ընկալումները։

Եթե քեզ հետաքրքրում է, կարող եմ նաև կոնկրետ օրինակ վերլուծել՝ գրականությունից, պատմությունից կամ ժամանակակից քաղաքականությունից։

Երկրաչափություն 9

1.Գրիր P(23;2) կետի հեռավորությունը աբսցիսների առանցքից:

P(23; 2) կետի հեռավորությունը աբսցիսների առանցքից (այսինքն՝ x-առանցքից) հավասար է այդ կետի y-կոորդինատի մոդուլին, այսինքն՝ Հեռավորությունը=∣y∣=∣2∣=2\text{Հեռավորությունը} = |y| = |2| = 2Հեռավորությունը=∣y∣=∣2∣=2

Պատասխան․ P(23; 2) կետի հեռավորությունը աբսցիսների առանցքից հավասար է 2 միավորի։

2.Գտիր հեռավորությունը G(−16;3) և N(−16;0) կետերի միջև:

Ունենք երկու կետ՝
G(−16;3)G(-16; 3)G(−16;3) և N(−16;0)N(-16; 0)N(−16;0)

Քանի որ երկու կետերն էլ ունեն նույն x=−16x = -16x=−16 աբսցիսը, նրանք գտնվում են նույն ուղղահայաց ուղղում (մեկ ուղղահայաց գծի վրա), և հեռավորությունը նրանց միջև հավասար է միայն yyy-կոորդինատների տարբերության մոդուլին։ Հեռավորությունը=∣3−0∣=∣3∣=3\text{Հեռավորությունը} = |3 — 0| = |3| = 3Հեռավորությունը=∣3−0∣=∣3∣=3

Պատասխան․ G(−16; 3) և N(−16; 0) կետերի միջև հեռավորությունը հավասար է 3 միավորի։

Պարզիրկոորդինատային հարթության վրա նշված AC հատվածի միջնակետի կոորդինատները:

Koord_plne_2.png

4.

Պարզիր, թե կոորդինատային ո՞ր առանցքի վրա է գտնվում D(6;0) կետը և հաշվիր նրա հեռավորությունը մյուս առանցքից:

1. D(6;0) կետը գտնվում է օրդինատներիաբսցիսների

 առանցքի վրա:

2. D(6;0) կետի հեռավորությունը մյուս կոորդինատային առանցքից հավասար է 

-ի

Դիտարկենք D(6;0)D(6; 0)D(6;0) կետը:

1. Ո՞ր կոորդինատային առանցքի վրա է գտնվում:

  • Քանի որ y=0y = 0y=0 է, այսինքն՝ օրդինատը 0 է, նշանակում է՝ կետը գտնվում է աբսցիսների առանցքի (այսինքն՝ x-առանցքի) վրա։

Պատասխան․ D(6;0) կետը գտնվում է աբսցիսների առանցքի վրա։

2. Հաշվենք նրա հեռավորությունը մյուս առանցքից (այսինքն՝ օրդինատների առանցքից, կամ y-առանցքից):

  • y-առանցքը բոլոր կետերի համար ունի x=0x = 0x=0, ուստի հեռավորությունը կլինի ∣x∣=∣6∣=6|x| = |6| = 6∣x∣=∣6∣=6

Պատասխան․ D(6; 0) կետի հեռավորությունը օրդինատների առանցքից հավասար է 6 միավորի։

Ամբողջական պատասխան՝
D(6;0) կետը գտնվում է աբսցիսների առանցքի վրա։
D(6;0) կետի հեռավորությունը օրդինատների առանցքից հավասար է 6 միավորի։

5.Գտիր կոորդինատային հարթության վրա M(5;12) կետի հեռավորությունը կոորդինատների սկզբնակետից:

M(5; 12) կետի հեռավորությունը կոորդինատների սկզբնակետից հավասար է 13 միավորի։