1. Արոմորֆոզ (Aramorphosis / Aromorphosis)

Սա էվոլյուցիայի այն ուղին է, որով օրգանիզմը ձեռք է բերում նոր, ավելի բարդ կառուցվածքներ, որոնք բարձրացնում են նրա ընդհանուր կենսագործունեության մակարդակը։
Օրինակներ՝

• Անոթավոր բույսերի առաջացումը բույսերի էվոլյուցիայի մեջ։
• Կենդանիների մոտ արյան շրջանառության համակարգի զարգացումը։
• Փոքր ուղեղից դեպի զարգացած ուղեղ անցումը կաթնասունների մոտ։

2. Իդիոադապտացիա (Idioadaptation / Idioadaptation)

Սա օրգանիզմի հարմարվողականությունն է իր կենսապայմաններին՝ առանց կառուցվածքային բարդության էական փոփոխության։
Օրինակներ՝

• Թռչունների կտուցի ձևերի տարբերակներ՝ կախված սննդակարգից։
• Ոչ թունավոր օձերի գունավորում, որը նման է թունավորներին (միմիկրիա)։

3. Դեգեներացիա (Degeneration)

Սա այն դեպքում է, երբ օրգանիզմները կորցնում են որոշ բարդ կառուցվածքներ կամ ֆունկցիաներ՝ ավելի պարզ կյանքին հարմարվելու համար։
Օրինակներ՝

• Մակաբույծ որդերը հաճախ կորցնում են մարսողական համակարգը։
• Կույր ձկներ քարանձավներում՝ տեսողության ապաճում։