Հայ արվեստի գործիչներից շատերն ունեն մեծ նշանակություն, և նրանց անունները տարբեր ոլորտներում հայտնի են։ Ահա մի քանիսը՝ ըստ տարբեր արվեստների ոլորտների։
- Հովհաննես Shiraz – Խորհրդային և հայկական պոեզիայի հայտնի ներկայացուցիչներից մեկը։
- Արարատյան Վարդգես – Հայ գեղանկարիչ, դասական հայկական գեղանկարչության ներկայացուցիչ։
- Տիգրան Մանասյան – Հայ երաժիշտ, դիրիժոր, կոմպոզիտոր։
- Աշոտ Գևորգյան – Հայ գեղանկարիչ, որն անդրադարձել է ավանդական հայկական թեմաներին։
- Սերգեյ Փարաջանով – Հայ կինոռեժիսոր, ով հայտնի է իր «Սայաթ-Նովա» և «Անհայտ անցյալ» ֆիլմերով։
- Սիլվա Համբարձումյան – Հայ դերասանուհի, կինոյի և թատրոնի հայտնի ներկայացուցիչ։
Հայ արվեստի գործիչները մեծ ազդեցություն են թողել համաշխարհային մշակույթի վրա՝ ստեղծելով բացառիկ գեղանկարչություն, երաժշտություն, գրականություն, թատրոն և կինո։ Ահա մի քանի նշանավոր հայ արվեստագետներ՝ տարբեր ոլորտներից․
Գեղանկարչություն
- Մարտիրոս Սարյան (1880–1972) – Հայկական մոդեռնիստական գեղանկարչության հիմնադիրներից մեկը, որի վառ գույներն ու ազգային մոտիվները դարձել են հայկական արվեստի խորհրդանիշ։
- Հակոբ Հովնաթանյան (1806–1881) – Հայկական դասական դիմանկարչության վարպետ, որին անվանում էին «Կովկասի Ռաֆայել»։
Գրականություն
- Հովհաննես Թումանյան (1869–1923) – Հայկական գրականության ամենահայտնի դասականներից մեկը, որը գրել է պոեմներ, հեքիաթներ, պատմվածքներ։
- Ավետիք Իսահակյան (1875–1957) – Նրբագեղ և խորիմաստ քնարերգության հեղինակ, որը թողել է մեծ ժառանգություն։
Երաժշտություն
- Կոմիտաս (1869–1935) – Հայկական դասական երաժշտության հիմնադիրը, որը հավաքել և մշակել է հայկական ժողովրդական երգեր։
- Արամ Խաչատրյան (1903–1978) – Աշխարհահռչակ կոմպոզիտոր, որի «Սուսերով պարը» միջազգային ճանաչում ունի։
Թատրոն և Կինո
- Վահրամ Փափազյան (1888–1968) – Հայ մեծ դերասան, որը մեծ ճանաչում է վայելել միջազգային բեմերում։
- Սերգեյ Փարաջանով (1924–1990) – Խորհրդային կինոյի լեգենդար ռեժիսոր, որի «Նռան գույնը» համարվում է արվեստի գլուխգործոց։
Մարտիրոս Սարյանը մեծանուն հայ նկարիչ էր, ով ծնվել է 1880 թ․ Նոր Նախիջևանում (Ռուսաստան)։ Նա սովորել է Մոսկվայի Գեղարվեստի ուսումնարանում և իր ստեղծագործությամբ մեծ ներդրում է ունեցել հայկական ազգային գեղանկարչության զարգացման գործում։
Նրա աշխատանքները աչքի են ընկնում վառ գույներով և արևոտ տրամադրությամբ, որոնք արտացոլում են հայկական բնաշխարհի գեղեցկությունը։ Սարյանը նաև երկար տարիներ ղեկավարել է Հայաստանի ազգային պատկերասրահը։
Հայտնի նկարներ
- «Իմ տունը»,
- «Հայաստան» (պատկերաշար),
- «Արարատը»,
- «Երազ»։
ԱՐԱՄ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ (1903–1978)
Արամ Խաչատրյանը 20-րդ դարի ամենանշանավոր կոմպոզիտորներից է, ով ծնվել է 1903 թ․ Թբիլիսիում։ Նա սովորել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայում և ստեղծել է աշխարհահռչակ սիմֆոնիաներ, բալետներ ու կինոերաժշտություն։
Խաչատրյանը միջազգային ճանաչում ձեռք բերեց հատկապես իր բալետներով, որոնցից ամենահայտնին «Գայանե»-ն է, որի «Սուսերով պարը» դարձել է համաշխարհային երաժշտության խորհրդանիշ։
Հայտնի ստեղծագործություններ
- «Սուսերով պարը»,
- «Գայանե» բալետ,
- «Սպարտակ» բալետ,
- Դաշնամուրի կոնցերտ։
ՍԵՐԳԵՅ ՓԱՐԱՋԱՆՈՎ (1924–1990)
Սերգեյ Փարաջանովը 20-րդ դարի կինոյի մեծագույն ռեժիսորներից է։ Նա ծնվել է 1924 թ․ Թբիլիսիում և սկզբում աշխատել որպես դասական ռեժիսոր, սակայն հետագայում գտել է իր յուրօրինակ կինոլեզուն։
Փարաջանովի գլուխգործոցը «Նռան գույնը» (1969) ֆիլմն է, որը հայ գրող Սայաթ-Նովայի կյանքի մասին է։ Ֆիլմը աչքի է ընկնում սիմվոլիզմով, գեղագիտական բացառիկությամբ և նորարարական ռեժիսուրայով։ Խորհրդային իշխանությունները ճնշել են նրան՝ նրան բանտարկելով մի քանի անգամ, սակայն նրա արվեստն ապացուցել է իր հավերժական արժեքը։
Հայտնի ֆիլմեր
- «Նռան գույնը» (1969),
- «Մոռացված նախնիների ստվերները» (1965),
- «Լեգենդ Սուրամի բերդի մասին» (1984)։