Ի՞նչ է բջջային ցիկլը, նշել փուլերը։
Բջջային ցիկլը բջջի կյանքի ընթացքում կատարվող իրադարձությունների հաջորդականությունն է, որը ներառում է աճը, նյութափոխանակությունը և բաժանումը:
Բջջային ցիկլի փուլերը
Կախված բաժանման տեսակից, կարող է լինել միտոզ (սոմատիկ բջիջների բաժանում) կամ մեյոզ (սեռական բջիջների առաջացում)։
G₁ (Առաջին նախապատրաստական փուլ)
Բջիջը աճում է, մեծանում է իր չափերով։
Ակտիվանում է սպիտակուցների սինթեզը։
Պատրաստվում է ԴՆԹ կրկնապատկմանը։
S (Սինթեզի փուլ)
ԴՆԹ-ի կրկնապատկման (ռեպլիկացիայի) փուլն է։
Կազմվում են քրոմատիդները, որոնք պատրաստվում են բաժանման համար։
G₂ (Երկրորդ նախապատրաստական փուլ)
Բջիջը շարունակում է աճել։
Ակտիվանում է էնզիմների և սպիտակուցների սինթեզը, որոնք անհրաժեշտ են բաժանման համար։
Պատրաստվում է միտոզի կամ մեյոզի անցնելու։
M (Միտոտիկ կամ բաժանման փուլ)
Բջիջը բաժանվում է՝ առաջացնելով երկու դուստր բջիջներ։
2.Ին՞չ է միթոզը, նշել փուլերը, որ բջիջներին է այն բնորոշ։
Միտոզը բջջի բաժանման գործընթաց է, որի արդյունքում առաջանում են երկու գենետիկորեն նույնական դուստր բջիջներ։ Այն բնորոշ է սոմատիկ (մարմնի) բջիջներին, որոնք ապահովում են աճը, վերականգնումը և վնասված հյուսվածքների նորացումը։
Միտոզի փուլերը
- Պրոֆազ (Prophase)
- Քրոմատինը խտանում է և ձևավորում քրոմոսոմներ։
- Կենտրոնական մարմնիկները (ցենտրիոլները) բաժանվում են և շարժվում բջջի հակառակ բևեռներ։
- Կազմավորվում է բաժանման իլիկը։
- Կորում է միջուկակը, և քայքայվում է միջուկի թաղանթը։
- Մետաֆազ (Metaphase)
- Քրոմոսոմները դասավորվում են բջջի կենտրոնում՝ մետաֆազային թիթեղում։
- Իլիկաթելերը միանում են քրոմոսոմների ցենտրոմերներին։
- Անաֆազ (Anaphase)
- Քրոմոսոմների քրոմատիդները բաժանվում են և շարժվում դեպի բջջի բևեռներ։
- Յուրաքանչյուր բևեռ ստանում է հավասար քանակությամբ քրոմոսոմներ։
- Տելոֆազ (Telophase)
- Քրոմոսոմները վերածվում են քրոմատինի։
- Վերականգնվում է միջուկի թաղանթը։
- Կազմավորվում են երկու նոր միջուկներ։
- Ցիտոկինեզ (Cytokinesis) (ավարտական փուլ)
- Բջջի ցիտոպլազման բաժանվում է,