- Որո՞նք են կյանքի տարրերը` կենդանի օրգանիզմի հիմնական տարրերը (մակրո-, միկրո-, ուլտրատարրերը
- Սրանք այն տարրերն են, որոնք կազմում են կենսաբանական օրգանիզմների մազամուղ տարրերի 98%-ը։ Դրանք անհրաժեշտ են օրգանիզմի նորմալ կենսագործունեության համար։ Մակրոտարրեր են՝
Օքսիգեն (O)
Ջրածին (H)
Քառը (C)
Ազոտ (N)
Կալցիում (Ca)
Ֆոսֆոր (P)
Կալիում (K)
Ցինկ (S)
Միկրոտարրեր
Միկրոտարրերը կազմում են օրգանիզմի զանգվածի 1%-ից պակաս, բայց դրանք նույնպես կենսական կարևորություն ունեն։ Դրանք հաճախ ներգրավված են ֆերմենտային և մետաբոլիկ գործընթացներում։ Միկրոտարրեր են՝
Արծաթ (Fe)
Մանգան (Mn)
Բոր (B)
Կոպեր (Cu)
Մոլիբդեն (Mo)
Յոդ (I) - Կենդանի աշխարհը քանի՞ <<թագավորության>> է բաժանվում
- թագավորությունների 5 հիմնական խմբի՝ Քինգդոմներ:
Բակտերիաներ (Bacteria)
Ներկայացնում են միկրոօրգանիզմներ՝ մեկ բջիջով, որոնք լայնորեն տարածված են բնության մեջ։
Արխեա (Archaea)
Տարբերություն են ունենալու սովորական բակտերիաներից՝ հիմնականում իրենց պայմաններով տաք աղբյուրներում կամ աղի ջրերում։ Սրանք ևս մեկ բջիջով օրգանիզմներ են։
Պրոտիստներ (Protista)
Մեկ բջիջով օրգանիզմներ, որոնք կարող են լինել ինչպես պրոտոզոներ (բջջային կենդանիներ), այնպես էլ ալգեր (բուսական օրգանիզմներ)։ Պրոտիստները ավելի բարդ կառուցվածքով օրգանիզմներ են, քան բակտերիաներն ու արխեաները։
Բույսեր (Plantae)
Բազմաբջիջ օրգանիզմներ, որոնք արտադրում են իրենց սնունդ լուսահեղուկ պրոցեսի (ֆոտոսինթեզ) միջոցով։ Բույսերը հիմնականում կանաչ են և ունեն տերևներ, որոնք գործում են լուսահեղուկի համար։
Կենդանիներ (Animalia)
Բազմաբջիջ օրգանիզմներ, որոնք չունեն կայուն մշակած և ինքնաբավ արտադրություն, սնվում են ուրիշ բույսերով կամ կենդանի օրգանիզմներով։ Նրանք ունեն նյարդաբառարաններ ու շարժման ունակություն։
Այս հիմնական քինգդոմները ներառում են կյանքի բոլոր տարբեր տեսակները՝ կախված նրանց առանձնահատկություններից և կառուցվածքից: - Ո՞րն է կենդանի օրգանիզմի կառուցվածքային միավորը, ինչպիսի՞ կենսաբանորեն ակտիվ նյութեր կան նրա բաղադրության մեջ
- նորմալ կենսագործունեության համար։ Դրանք են՝
Պրոտեիններ (Proteins)
Պրոտեինները կենսաբանական օրգանիզմներում կարևոր դեր ունեն՝ կազմելով բջջի կառուցվածքը (կառուցվածքային պրոտեիններ), մասնակցելով ֆերմենտային գործողություններին (ֆերմենտներ), հաղորդակցելով սիգնալներով (հորմոններ) և այլն։
Ջրածին (Water)
Ջուրը բջջի կազմի հիմնական մասը է, և այն կատարում է մի շարք կենսաբառարանական գործառույթներ՝ նյարդաբառարանների տեղափոխում, նյութափոխանակության կարգավորում, ջերմաստիճանի պահպանություն և այլ։ - Ինչպիսի՞ օրգանական և անօրգանական նյութեր կան կենդանի օրգանիզմում
- Օրգանական նյութեր
Օրգանական նյութերն այն նյութերն են, որոնք պարունակում են Carbon (C), սովորաբար կարդացած «կարբոնային» մոլեկուլներ։ Դրանք անփոխարինելի են կյանքի գործընթացների համար։ Որպես գլխավոր օրգանական նյութեր՝ բացվում են.
Պրոտեիններ
Պրոտեինները կազմված են ամինաթթուներից՝ կապված պեպտիդային կապերով։ Դրանք մասնակցում են բջջի կառուցվածքի ձևավորման, ֆերմենտների աշխատանքի, հորմոնների արտադրության և այլ գործընթացների։
Օրինակ՝ հեմոգլոբին, իմունոգլոբուլիններ (անդամաչափ հաբ), էնզիմներ։ - Ինչու՞ են գիտնականներն ասում. «Կյանքը սպիտակուցների գոյության ձևն է…»
- սպիտակուցները (պրոտեինները) ունեն կենսաբառարանական գործընթացների համար կենսական կարևորություն, և նրանք փաստորեն կազմում են կյանքի բոլոր օրգանիզմների հիմնական բաղադրիչներից մեկը։ Այս արտահայտությունը վերաբերում է նրան, որ սպիտակուցները կատարում են բազմաթիվ կարևոր գործառույթներ, որոնք առանց դրանց իրականացման ոչ մի օրգանիզմ չի կարող գոյատևել։
Սպիտակուցները՝ որպես մեծ, բարդ մոլեկուլներ, կազմում են բջիջների կառուցվածքի հիմնական մասը, մասնակցում են նյութափոխանակությանը, ազդում են բջջային հաղորդակցությանը և են կենսաբառարանական գործառույթների առանցքային տարրեր։ Սպիտակուցները ստեղծվում են ամինաթթուներից և ունեն յուրահատուկ կառուցվածք՝ ըստ իրենց ֆունկցիաների։
Ներկայացնում եմ հիմնական պատճառները, թե ինչու են սպիտակուցները կարևոր կյանքի համար.
Կառուցվածքային դերը
Սպիտակուցները կազմում են բջջի կարևոր կառուցվածքային տարրերը։ Դրանք կազմում են բջջի պատեր (կոլագեն), հյուսվածքներ (էլաստին), մկաններ (միոզին, ակտին) և այլն։ - Որո՞նք են սպիտակուցների, ածխաջրերի, ճարպերի, նուկլեինաթթուների, վիտամինների գործառույթները կենդանի օրգանիզմում
- կարևոր գործառույթներ կենդանի օրգանիզմներում։ Դրանք բոլորն անհրաժեշտ են օրգանիզմի բնականոն գործունեության համար՝ մասնակցելով տարբեր կենսաբառարանական գործընթացներին։ Եկեք մանրամասն նկարագրենք դրանց գործառույթները։
1. Սպիտակուցներ (Proteins)
Սպիտակուցները կենսաբառարանական պրոցեսների համար կենսական նշանակություն ունեն և կատարում են մի շարք կարևոր դերեր՝
Կառուցվածքային գործառույթ՝ Սպիտակուցները կազմում են բջիջների, հյուսվածքների և օրգանների կառուցվածքը։ Օրինակ՝ կոլագենը կազմում է կապող հյուսվածքները, մկանային սպիտակուցները (միոզին և ակտին) ձևավորում են մկանները։ - Որո՞նք են առղջ ապրելակերպի սկզբունքները: