Կենսաբանություն 9

Բջիջները կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ հիմնական միավորներն են: Դրանք կազմված են բազմաթիվ կենսաբանական բաղադրիչներից, որոնք ապահովում են օրգանիզմի կենսագործունեությունը։

Բջիջների տեսակները

  1. Պրոկարիոտ բջիջներ (առաջացանցային)
    Պարզ կառուցվածք ունեցող բջիջներ՝ առանց միջուկի:
    • Օրինակ՝ բակտերիաներ, կապտականաչ ջրիմուռներ (ցիանոբակտերիաներ):
    • Հիմնական առանձնահատկությունները.
      • ԴՆԹ-ն գտնվում է ցիտոպլազմայում՝ նուկլեոիդ կոչվող տարածքում:
      • Ոչ մի թաղանթային օրգանոիդ չկա:
  2. Էուկարիոտ բջիջներ (իսկական միջուկով)
    Ավելի բարդ կառուցվածք ունեցող բջիջներ՝ միջուկով և բազմաթիվ օրգանոիդներով:
    • Օրինակ՝ կենդանական, բուսական, սնկային և պրոտիստների բջիջներ:
    • Հիմնական առանձնահատկությունները.
      • ԴՆԹ-ն տեղակայված է միջուկում, որն շրջապատված է միջուկաթաղանթով:
      • Կան բազմաթիվ օրգանոիդներ (միտոքոնդրիումներ, էնդոպլազմային ցանց և այլն):

Բջիջների հիմնական բաղադրիչները

  1. Բջջաթաղանթ (պլազմային թաղանթ)
    • Ապահովում է բջջի արտաքին սահմանը, նյութափոխանակությունն ու պաշտպանությունը:
    • Կազմված է լիպիդներից և սպիտակուցներից:
  2. Ցիտոպլազմա
    • Բջջի ներքին նյութը, որը պարունակում է օրգանոիդները:
    • Ապահովում է բջջի կենսաքիմիական ռեակցիաների միջավայրը:
  3. Միջուկ
    • Կառավարում է բջջի գործունեությունը և պահպանում գենետիկ նյութը (ԴՆԹ):
    • Ընդգրկում է նուկլեոպլազմա, քրոմատին և միջուկաթաղանթ: