Բջիջները կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ հիմնական միավորներն են: Դրանք կազմված են բազմաթիվ կենսաբանական բաղադրիչներից, որոնք ապահովում են օրգանիզմի կենսագործունեությունը։
Բջիջների տեսակները
- Պրոկարիոտ բջիջներ (առաջացանցային)
Պարզ կառուցվածք ունեցող բջիջներ՝ առանց միջուկի:- Օրինակ՝ բակտերիաներ, կապտականաչ ջրիմուռներ (ցիանոբակտերիաներ):
- Հիմնական առանձնահատկությունները.
- ԴՆԹ-ն գտնվում է ցիտոպլազմայում՝ նուկլեոիդ կոչվող տարածքում:
- Ոչ մի թաղանթային օրգանոիդ չկա:
- Էուկարիոտ բջիջներ (իսկական միջուկով)
Ավելի բարդ կառուցվածք ունեցող բջիջներ՝ միջուկով և բազմաթիվ օրգանոիդներով:- Օրինակ՝ կենդանական, բուսական, սնկային և պրոտիստների բջիջներ:
- Հիմնական առանձնահատկությունները.
- ԴՆԹ-ն տեղակայված է միջուկում, որն շրջապատված է միջուկաթաղանթով:
- Կան բազմաթիվ օրգանոիդներ (միտոքոնդրիումներ, էնդոպլազմային ցանց և այլն):
Բջիջների հիմնական բաղադրիչները
- Բջջաթաղանթ (պլազմային թաղանթ)
- Ապահովում է բջջի արտաքին սահմանը, նյութափոխանակությունն ու պաշտպանությունը:
- Կազմված է լիպիդներից և սպիտակուցներից:
- Ցիտոպլազմա
- Բջջի ներքին նյութը, որը պարունակում է օրգանոիդները:
- Ապահովում է բջջի կենսաքիմիական ռեակցիաների միջավայրը:
- Միջուկ
- Կառավարում է բջջի գործունեությունը և պահպանում գենետիկ նյութը (ԴՆԹ):
- Ընդգրկում է նուկլեոպլազմա, քրոմատին և միջուկաթաղանթ: