Գրականություն ամսվա անփոփում

Գործնական քերականություն 9

Գործնական քերականություն 9

Գործնական քերականություն 9

Գործնական քերականություն 9

Գերակայության

Հանս քրիստիան Անդերսեն մասին

Ես և համակարգչս

Կոմիտասի մասին հետաքրքիր փաստեր

Վիլյամ Սարոյան

Հանրահաշիվ 9

1.Կարելի՞ է պնդել, որ 6-ը 55 թվի բաժանարարն է:   Ոչ, 6-ը 55-ի բաժանարարը չէ։

2.Թվարկիր 56 թվի բոլոր երկնիշ բնական բազմապատիկները:

Թվերը գրիր աճման կարգով, առանց բաց տեղերի՝ իրարից բաժանելով ; նշանի միջոցով:

56

3.Առանց հաշվարկների գրիր, թե ո՞ր ամենափոքր պարզ թվի բազմապատիկն է 23⋅33 արտադրյալը:

Պատասխան՝ 23⋅33 արտադրյալը.=3
4.Յուրաքանչյուր տուփում կա թեյի 12 գդալ:

Հնարավո՞ր է արդյոք առանց տուփերը բացելու վերցնել 45 գդալ: Ոչ, հնարավոր չէ վերցնել 45 գդալ, քանի որ յուրաքանչյուր տուփում կա 12 գդալ, և 45-ը 12-ի բազմապատիկ չէ։

5.Կրճատիր կոտորակը՝

37⋅1547⋅55=111/517

6.Մի ծաղկեփնջում կա 13 վարդ, իսկ մյուսում՝ 40

Արդյո՞ք հնարավոր է վարդերը դնել 6 ծաղկամանների մեջ այնպես, որ յուրաքանչյուրում լինի հավասար թվով ծաղիկ:

Ոչ, հնարավոր չէ, քանի որ 13 և 40 վարդերի գումարը 53 է, իսկ 53-ը չի բաժանվում 6-ի վրա առանց մնացորդի։

7.Գտիր այնպիսի x բնական թիվ, որ 28+x գումարը չբաժանվի 7-ի:  5

8.Տրված է, որ m-ն ու n-ն բնական թվեր են և 5m+4n=42: Թվարկիր n-ի արժեքները:

Պատասխան (թվերը գրիր աճման կարգով, առանց բաց տեղերի՝ անջատելով ; նշանով

m = 0 → n = 10
m = 2 → n = 7
m = 4 → n = 4
m = 6 → n = 1
1;4;7;10

9.Ի՞նչ բնական արժեքներ կարող է ընդունել 3×13 արտահայտությունը, եթե 0<x<40
(Թվերը գրիր աճման կարգով, առանց բաց տեղերի՝ անջատելով ; նշանով):

Պատասխան՝ 3×13 արտահայտությունը կարող է ընդունել
3;6;9;12;15;18;21;24;27;30;33;36;39:

10.Կատարիր բաժանումը՝ (52c+32):4

Պատասխան (գրիր վերջնական արդյունքը՝ առանց բացատներ թողնելու)՝

(52c+32):4=13c+8

11.Կատարիր բաժանումը՝ (15mn):(5m)

Պատասխան՝ բաժանման արդյունքում

Կենսաբանություն  ինքնաստուգում

1. նկարագրել սպիտակուցների կառուցվածքը և ֆունկցիաները:

Սպիտակուցները գործում են որպես էնզիմներ, որոնք արագացնում են կենսաքիմիական ռեակցիաները։
(կառուցվածքային):

Դրանք կազմում են բջջային կառուցվածքները, օրինակ, կոլագենը՝ մաշկի և ոսկորների կառուցվածքային սպիտակուց։
Տրանսպորտային:

Սպիտակուցները պատասխանատու են նյութերի փոխադրության համար, օրինակ, հեմոգլոբինը՝ արյան մեջ թթվածնի տեղափոխման համար։
Ռեակցիոն:

Կապվում են հորմոնների, ինչպես նաև իմունային պատասխաններին մասնակցող իմունոգլոբուլինների ձևավորման հետ։
Զարգացման և աճի կարգավորում:

Մաշկի, մկանների և այլ բջիջների աճն ու զարգացման գործընթացները կարգավորվում են սպիտակուցների միջոցով։
Այս բոլոր հատկությունները ցույց են տալիս, որ սպիտակուցները կենսաբանական գործընթացների մեջ անփոխարինելի դեր են խաղում և կենսական նշանակություն ունեն կենդանի օրգանիզմների համար։

2.նկարագրել բջջի բաղադրությունը՝ օրգանական և անօրգանական նյութեր, նշել օրինակներով

Բջջի կազմի մոտ 70-90% -ը կազմում է ջուրը, որն անհրաժեշտ է քիմիական ռեակցիաների համար, ինչպես նաև բջջային կառուցվածքների կայունության և նյութափոխանակության համար։
Հանքային աղեր:

Ինչպիսիք են կալցիումը (Ca), երկաթը (Fe), նատրիումը (Na), պոտասը (K), և ֆոսֆորը (P)։ Այս բաղադրիչները կարևոր են բջջային գործընթացներում, ինչպես նաև էլեկտրոլիտային հավասարակշռության պահպանման համար։
Օրգանական նյութեր
Սպիտակուցներ:

Կազմված են ամինաթթուներից և կարևոր են բջջի կառուցվածքի, ֆունկցիայի և նյութափոխանակության համար (օրինակ՝ էլիրմենտային սպիտակուցներ, հորմոններ)։
Կарбոհիդրատներ:

Գլյուկոզ, ֆրուկտոզ, ցելյուլոզ և ստարխ։ Դրանք էներգիայի հիմնական աղբյուրներն են և ծառայում են նաև բջջի կառուցվածքային բաղադրիչների համար։
Լիպիդներ:

Նավթային նյութեր, ինչպիսիք են ճարպերը և ֆոսֆոլիպիդները, որոնք կազմում են բջջային պատերը և էներգիայի պահեստներ են։
Նուկլեինաթթուներ:

DNA և RNA, որոնք կրում են ժառանգական տեղեկատվություն և կարևոր են բջջային գործունեության կարգավորման համար։

3. նկարագրել հիդրոֆիլ և հիդրոֆաբ նյութերը, բերել օրինակներ:

Սպիտակուցներ:

Սպիտակուցներն ունեն հիդրոֆիլ խմբեր, որոնք հնարավորություն են տալիս նրանց լուծվել ջրում (օրինակ՝ ալբումին)։
Կարբոհիդրատներ:

Գլյուկոզը և ֆրուկտոզը, որոնք հեշտությամբ լուծվում են ջրում։
Ամինաթթուներ:

Ենք և այլ ամինաթթուներ, որոնք պարունակում են հիդրոֆիլ խմբեր։
Հիդրոֆոբ նյութեր
Հիդրոֆոբ նյութերը չեն լուծվում ջրում և հակված են ջրի մոլեկուլներից հեռանալուն: Այս նյութերը սովորաբար չունեն հիդրոֆիլ խմբեր և հիմնականում բաղկացած են ածխածնային շղթաներից:

Օրինակներ:

Լիպիդներ:

Ճարպեր և յուղեր, որոնք չեն լուծվում ջրում (օրինակ՝ օլեինը և ստերինը)։
Պոլիեկտիլեն:

Սինթետիկ նյութ, որը օգտագործվում է փաթեթավորման նյութերում և չի լուծվում ջրում։
Հիդրոֆոբ սպիտակուցներ:

Որոշ սպիտակուցներ, որոնք իրենց կառուցվածքում ունեն մեծ քանակությամբ հիդրոֆոբ ամինաթթուներ (օրինակ՝ կազեին)։
Բնորոշություններ
Հիդրոֆիլ նյութեր ջրի հետ կապվելու ունակությամբ ապահովում են, որ դրանք հեշտությամբ ներգրավվում են բջջային գործընթացներում, ինչպես նաև կարող են ձևավորել հիդրատացիոն շերտեր:

Հիդրոֆոբ նյութեր կարևոր են էներգիայի պահեստման և բջջային պատերի կառուցման գործընթացներում, քանի որ դրանք կազմում են ֆոսֆոլիպիդների երկաշերտերը բջջային պատերում։

Սեպտեմբերի 30-հոկտեմբերի 4

Ֆիզիկական և  քիմիական  երևույթներ: Քիմիական  ռեակցիաների  հատկանիշները: Քիմիական  ռեակցիաների  տեսակները՝ միացման, քայքայման, տեղակալման, փոխանակման, կատալիտիկ, օքսիդավերականգնման:

Լաբորատոր  փորձեր` <<Քիմիական  ռեակցիաների տեսակները>>.

Տեղակալման   և  միացման  ռեակցիաներ՝ ջրածնի  ստացումը  և  այրումը

Փոխանակման   ռեակցիա՝ պղնձի (II) հիդրօքսիդի  ստացումը

Քայքայման  ռեակցիա՝ ամոնիումի  երկքրոմատի  քայքայումը:

Առաջադրանք. Գրեք  կատարած  ռեակցիաների  քիմիական  հավասարումները, հավասարեցրեք  և  նշեք  ռեակցիայի  տեսակը:

Վերջնարդյունքները. Սովորողը.

Գիտի  բաղադրության  հաստատունության  օրենքը` նյութերի  որակական  և  քանակական բաղադրությունը
Կազմում  է  նյութերի  քիմիական  բանաձևերը  ըստ  ատոմների  օքսիդացման  աստիճանի և  հակառակը, նյութի բանաձևում  որոշում  է  տարրերի օքսիդացման. աստիճանները
Ըստ քիմիական բանաձևի որոշում  է  նյութի  որակական և  քանակական  բաղադրությունը՝ ինչպիսի՞ տարրերից  է  կազմված նյութը, ատոմների  քանակը (ինդեքսները)
Հաշվում  է նյութերի հարաբերական  մոլեկուլային զանգվածները՝Mr, որոշում է տարրերի  զանգվածային  բաժինները՝w,  զանգվածային  հարաբերությունները և  տարրերի  մոլային  բաժինները  բարդ  նյութերում
Հաշվում  է նյութերի  մոլային  զանգվածները` M(գ/մոլ)  և  տրված նյութաքանակով  մասնիկների թիվը՝ N, զանգվածը`m  և հակառակը
Գիտի  քիմիական  ռեակցիաների  ընթանալու  6  հատկանիշները,  ռեակցիայի ջերմէֆեկտը, միացման, քայքայման, տեղակալման, փոխանակման, վերօքս  և  ոչվերօքս, կատալիտիկ,  ոչկատալիտիկ  ռեակցիաների  օրինակներ
Սահմանում է   նյութի  զանգվածի  պահպանման  օրենքը, այդ  օրենքի  հիման  վրա կազմում  է  ռեակցիաների  հավասարումները և հավասարեցնում
Կատարում  է   հաշվարկային  առաջադրանքներ  ըստ  քիմիական  ռեակցիաների  հավասարումների
Գիտի  գազի մոլային ծավալը` Vm(ն.պ.)  և  կատարում  է  հաշվարկներ`եթե  տրված է  գազի նյութաքանակ՝ մոլը(n), մոլեկուլների  թիվը`N  կամ  զանգվածը`m
Գիտի   գազերի հարաբերական  խտություն  հասկացությունը`(D)  և որոշում,համեմատում  է գազերի  խտությունն   ըստ  օդի, ջրածնի , հելիումի և այլն:

Ֆիզիկա9

1․Ինչպիսի՞ շարժում են կատարում ազատ էլեկտրոնները մետաղե հաղորդչում, երբ այն անջատված է գալվանական էլեմենտից:

չեն շարժվում
քաոսային և միաժամանակ ուղղորդված
միայն քաոսային
միայն ուղղորդված
2․Շիկացման թելիկով հոսանքի անցման ժամանակ հոսանքի  ո՞ր ազդեցությունն է՝ ջերմային, կենսաբանական, քիմիական, թե մագնիսական, նպաստում լուսարձակման  առաջացմանը:


3․Նկարում հոսանքի ո՞ր ազդեցությունն է պատկերված:


քիմիական
մագնիսական
կենսաբանական
ջերմային
4․Դրական իոնների ուղղորդված շարժման ժամանակ հոսանք կառաջանա, թե՞ չի առաջանա:

կառաջանա


5․Ինչո՞վ (ջրով, սովորական կրակմարիչով, թե չոր ավազով) կարելի է հանգցնել հոսանքի աղբյուրին միացված հաղորդչում առաջացած կրակը:

Մեկից ավելի պատասխանի դեպքում դրանք անջատեք ստորակետով:


6․Ո՞ր մասնիկների շարժումով է պայմանավորված էլեկտրական հոսանքը աղաջրի լուծույթում:


էլեկտրոնների
նեյտրոնների
դրական իոնների
բացասական իոնների

Գործնական քերականություն 9

աղոտ-թույլ-աղապատված
անցավ-առանց ցավ,անցավ գնաց
բարակ-Թուղթը շատ բարակ է,նրա ձայնը բարակ է
բութ-Բութ դանակ,բութ մարդ
գամ-մետաղական առարկա, որ խրվում է ինչ-որ բանի մեջ,Նա մեկ հզոր գամ տվեց գնդակին։
ափ-ձեռքի ափ,ծովի ափ
գանձ-թանկարժեք իրերի հավաքածու,խոսակցական իմաստով՝ թանկագին մարդ
դաս-ուսումնական միավոր,կյանքի փորձ,կազմակերպված շարք
դիմացավ-հանդիպեց դիմադրության,փոխեց իր վարքը կամ դիրք
դող-մարմնի շարժում
եղանակ-բնական պայմաններ, օդի վիճակ,երգի կամ երաժշտության ոճ
թառ-ծառի մասնաճյուղ, որի վրա կարելի է նստել կամ քայլել,խաղալիք, ճոճանակ
թոռ-պապի կամ տատիկի որդու կամ դուստրի երեխան, փոքրիկ, սիրելի անձ
թռուցիկ-հրապարակված, գովազդային կամ տեղեկատվական նյութ,թռչող, օդային-օդին վերաբերող,լեգենդար, թռչող
ինձ-իմ նկատմամբ, առանձնահատուկ կերպով ինձ
խոզուկ-(փոքր խոզ, մանկական անուն
կոտորակ-մաս, հատված,գրագիտության մեջ՝ պարզած ձև
կուրանամ-փառաբանել,խոսել ինչ-որ մեկի մասին գովեստով
հազար-թիվ՝ 1000,շատ՝հազարավոր
համար

Հարանուններ

Երախտիկ

Երախտագիտություն (նախաձեռնություն, որում գնահատում են մի ուրիշի օգնությունը կամ աջակցությունը)
Երախտականություն (պատճառով, որ ինչ-որ մեկին իր օգնության համար երախտագիտություն ես հայտնում)
Լավություն

Լավություն (իրավունք, օգուտ, լավ գործ)
Լավություն (հաճելիություն, հաճելի վարք)
Երախտագիտություն

Երախտիկ (արդյունքում, որ մի մարդու շնորհիվ ես ձեռք բերել)
Երախտաբերություն (այդ մարդու նկատմամբ կամ շնորհակալություն)
Փտել

Փչանալ (դառնալ անպիտան կամ քայքայվել)
Համաձայնություն (վերափոխվել, կորցնել արժեքը)
Պատրաստականություն

Պատրաստ լինել (պատրաստակամություն, պատրաստված լինել ինչ-որ բանի)
Պատրաստություն (շարունակության, առաջատարության համար)
Հրատարակչություն

Տպարան (հրատարակչական գործ, տպող կազմակերպություն)
Տպագրություն (տպագրական գործընթաց)
Փաստ

Փաստաթուղթ (ներկայացված փաստ, գրված փաստ)
Պատճառ (հավաստիացում, փաստերի արձանագրում)
Փաստատում

Փաստագրություն (փաստերի հավաքածու)
Փաստաթուղթ (հրապարակված փաստ)
Պահանջ

Պահանջմունք (պահանջների ցուցակ, պահանջների կարգ)
Պահանջարկ (կառուցված պահանջների ցուցակ)
Թեղի տալ

Տեղի տալ (բերել որևէ բան, ներկայացնել)
Ելք տալ (ժամանակային կամ գործունեության հնարավորություն տալ)
Օրավուր

Օրենսդրություն (օրենսդրական փաստաթղթեր)

Օրագիր (օրերին և միջոցառումներին վերաբերող փաստաթուղթ)

Հոմանիշներ գործնական քերականություն

1.Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հոմանշային 10 զույգ։
Հսկայական, ողորկ, համեստ, վիթխարի, դժվար, հավաքել, դյութիչ, հուզիչ,
հմայիչ, ծավի, ստերջ, բիլ, դրվատել, դեղձան, գովել, դատարկել, սնապարծ,
անպտուղ, պարպել, խոնավ, ժողովել, տամուկ, խրթին, հարթ: մի

Հսկայական — Վիթխարի
Համեստ — Անպտուղ
Դժվար — Խրթին
Հավաքել — Ժողովել
Դյութիչ — Հմայիչ
Հուզիչ — Գովելի
Ողորկ — Հարթ
Սնապարծ — Դեղձան
Ստերջ — Պարպել
Դրվատել — Դատարկել

Քիմիա9-13

7,8- րդ  դաս-ում անցածի կրկնողություն՝ Ֆիզիկական  մարմին  և նյութ: Քիմիական  տարրեր, ատոմ, մոլեկուլ, իոն: Պարզ  և  բարդ  նյութեր: Անօրգանական  և  օրգանական նյութեր: Նյութերի  հատկությունները՝ ֆիզիկական, քիմիական, ֆիզիոլոգիական:

Հարցադրումներ.

Ներկայումս  քանի՞ քիմիական  տարրի  ատոմներ  են  հայտնի,  ինչպե՞ս  են  տարրերը  դասակարգվում
Քանի՞ միլիոն  նյութ  է  հայտնի  մարդկությանը,  սահմանել  ո՞րն  է  կոչվում  նյութ, դասակարգել նյութերն   ըստ  բաղադրության  և   ծագումնաբանության,  գրել  օրինակներ…  զանգված և ծավալ. m(կգ,գ,մգ,տ)

V(մ³,լ,մլ,սմ³,դմ³)

1լ=1դմ³

1մլ=1սմ³

ֆիզիկական մարմիններ կազմվածեն նութերից
Որո՞նք  են  նյութերի  փոքրագույն  կառուցվածքային  մասնիկները, սահմանել, գրել  օրինակներ… Մեզ շրջապատող աշխարհն են կազմում տարատեսակ ֆիզիկական մարմիններն ու դաշտերը (ճառագայթները)։

Ֆիզիկական մարմինները կարող են լինել կենդանի (մարդ) և անկենդան (քար), նաև բնական (Լուսին) կամ արհեստական (աթոռ)։ Դրանք այն բոլոր առարկաներն են, որոնք ունեն զանվգված (m), և ծավալ (V): Բոլոր ֆիզիկական մարմինները կազմված են նյութերից։


Ո՞րն  է  կոչվում  պարզ  նյութ,  սահմանել, դասակարգել,  գրել օրինակներ…

պարզ նյութ է կոչվում այն նյութը որը կազմված է մեկ տարրից օրինակ ջրածին,ցինկ,ոսկի։


Ո՞րն  է  կոչվում  բարդ  նյութ,  սահմանել, դասակարգել,  գրել օրինակներ…

բարդ նյութ է կոչվում է այն նյութը,որը կազմված է մեկից ավելի տարրերից օրինակ՝թթվածին,ջուր։


Ինչպիսի՞  հատկություններ  ունեն  նյութերը, սահմանել, գրել  օրինակներ…

ֆիզիկական,քիմիական,ֆիզիոլագիական,օրինակ պինդ,հեղուկ,գազային,

 

Քիմիա9

Ֆիզիկական երևույթ

Գազի ճնշում — Գազերի վարքագիծը տարբեր ճնշումների տակ:
Մեկուսացում — Ջերմության փոխանցման նվազեցում:
Ակուստիկա — Սնապներ և ձայնի տարածումը:
Զառերի շարժում — Դինամիկա, տրանսպորտի և շարժման օրենքները:
Մատենագիտություն — Էլեկտրականության և մագնիսության փոխազդեցությունը:
Լուսային երևույթներ — Լուսային ճառագայթներ, անալոգներ:
Գրավիտացիա — Երկրի քաշքի ուժ և նրա ազդեցությունը: