1. Քո կարծիքով հայրը որդուն պիտի սիրի միայն սովորելու՞ համար. ինչու՞:
Ոչ հայրը պետք է իր երեխաներին սիրեր ինչպիսին նրանք են,պետք չէ միայն ուշադրություն դարձնել միայն դասերին։
2. Ինչպե՞ս կգնահատես Ջուլիոյի արարքը:
Նրա արարքը շատ խիզախ էր,նա իր հորը փորձեց օգնել և դա հաջողվեց։
3. Ինչի՞ց եք հասկանում, որ ծնողների կողմից սիրված եք, և ե՞րբ եք ձեզ անտեսված զգում ընտանիքում:
Երբեք ինձ անտեսված չէմ զգում,ծնողներիս պահվացքից է զգացվում է,որ սիրված եմ։
4. Ինչպե՞ս ես աջակցում ընտանիքիդ. պատմիր:
Ամենինչով,աջակցում,կարծիքով և ոչ միայն։
5. Ի՞նչ է սովորեցնում այս պատմությունը:
Այս պատումը մեզ սովորեցնում է ,որ մենք պետք է վստահենք մեր երեխաներին
Day: 17.05.2024
Գործնական քերականություն 8
1․ Գրիր՝ որ շարքում ինչ խոսքի մասեր են։
Տրված գոյականներից, ածականներից, դերանուններից, մակբայներից և ձայնարկություններից բայե՛ր կազմիր:
Ա. Ծաղիկ-ծաղիկներ, քար-քարանալ, անուն-անվանել, քարոզ-քարոզել, ձև-ձևել:Գոյական
Բ. Մեծ-մեծանալ, բարձր-բարձրանալ, կարմիր-կարմրել, տափակ-տափակել, սուր-սրել:Ածական
Գ. Ոչինչ-ոչնչանալ, բոլոր-բոլորել, նույն-նույնականց , ամբողջ-ամբողջականացնել:Դերանուն
Դ. Կրկին-կրկնել, արագ-արագանալ, դանդաղ-դանդաղել, հաճախ-հաճախել:Մակբայ
Ե. Վա՜յ-վայել, մկըկը-մկկալ, տը՜զզ, թրը՛խկ:Ձայնարկություն
2․ Տրված նույնանուններից կազմի՛ր նախադասություններ
անցավ, բազուկ, կուրանա, զատիկ, վայրի, անտառ
1.Ցավը անցավ
Ավտոմեքենան անցավ
2.Բազուկից պատրաստած սուպ
Լայն բազուկով մարդ
3.Այս մարդը կուրացած էր
Պայմանագիրը կուրանա
4.Այս տարի նշում ենք զատիկը
Զատիկը քայլում եր անտառով
5.Վայրի ցեղերը վերանում են
Տղան այս վայրից հեռացավ
6.Անտառում վայրի կենդանիներ էին
Անտառ բառ
3․ Տրված բառերը բաժանի՛ր բառակազմական բաղադրիչների (արմատների և ածանցների):
Ա. Թվական, պատմություն, աղյուսակ, գրիչ, ազդեցություն, խորություն:Թիվ-ական,պատմություն-պատում-ություն․աղյուսակ-աղյուս-ակ,գրիչ-գր-իչ,ազդեցություն-ազ-եց-ություն,խորություն-խոր-ություն
Բ. Արևելք, արևմուտք, կենսագիր, օտարամուտ, ծովագնաց, ինքնատիպ:Արևելք-արև-ել-ք,արևմուտք-արև-մուտ-ք,կենսագիր-կենս-ա-գիր,օտարամութ
Գ. Արևելյան, կենսագրություն, արևադարձային, անուշահոտություն, բազմատեսակություն:
4․Գրի՛ր տասը այնպիսի բառեր, որոնց մեջ հնչյունների և տառերի քանակները չհամապատասխանեն։որդ,որսորդ, որդի, ոզնի, ոգի,ոհմակ,տերև,թև,արևելք,հարևան
5. Ածանցներ
Տրված ածանցներով բառեր կազմի’ր.
անք, որդ, ակ, ար, պան, անի, ե, յալ, բաց, ապ, երորդ, րորդ, սուն, բար, որեն
Հայոց լեզու 8
Առաջադրանք 1․ Գտել ենթական և ուղիղ խնդիրը։
Մեսրոպ Մաշտոցն ստեղծեց հայոց գրերը։
Տղան միայնակ վերանորոգեց տունը։
Երեխան ջանասիրաբար գիրք է կարդում :
Հեքիաթները հորինում են մարդիկ ` կյանքի տխրությունը ցրելու համար։
Նա սիրում է մայրիկին։
Առաջադրանք 2․ Գտնել հանգման անուղղակի խնդիրները։
Զբոսաշրջիկները մոտեցան եկեղեցուն։
Երեխան հավատում էր մոր խոսքին։
Ծեր կինն աղոթում էր Աստծուն։
Փողոցով քայլելիս ժպտում էր բոլորին։
Առաջադրանք 3․
Գտիր նախադասությունների ենթական, ստորոգյալը, ուղիղ խնդիրը և հանգման խնդիրը։
Աշակերտը մի անգամ հարց ուղղեց վարպետին։
Կարճ ժամանակում նա վաճառեց ապրանքը անգլիացիներին:
Դասղեկը գիրքը հանձնեց երեխային:
Իմ մտքում հրաժեշտի խոսքեր եմ ասում հին քաղաքին, իմ ընկեր Անդոյին։
Աստված Մովսեսին պատվիրում է մոլորյալ ժողովրդին դարձի բերել:
Պատասխաններ
Առաջադրանք 1․ Գտել ենթական և ուղիղ խնդիրը։
Մեսրոպ Մաշտոցն ստեղծեց հայոց գրերը։
Տղան միայնակ վերանորոգեց տունը։
Երեխան ջանասիրաբար գիրք է կարդում :
Հեքիաթները հորինում են մարդիկ ` կյանքի տխրությունը ցրելու համար։
Նա սիրում է մայրիկին։
Առաջադրանք 2․ Գտնել հանգման անուղղակի խնդիրները։
Զբոսաշրջիկները մոտեցան եկեղեցուն։
Երեխան հավատում էր մոր խոսքին։
Ծեր կինն աղոթում էր Աստծուն։
Փողոցով քայլելիս ժպտում էր բոլորին։
Առաջադրանք 3․
Գտիր նախադասությունների ենթական, ստորոգյալը, ուղիղ խնդիրը և հանգման խնդիրը։
Աշակերտը մի անգամ հարց ուղղեց վարպետին։Ենթակա-աշակերտ,ստորոգյալ-ուղղեց,հանգման խնդիր-վարպետին,ուղիղ խնդիր-հարց
Կարճ ժամանակում նա վաճառեց ապրանքը անգլիացիներին:Ենթակա-նա,ստորոգյալ-վաճառեց,ուղիղ խնդիր-ապրանք․հանգման խնդիր-անգլիացիներ
Դասղեկը գիրքը հանձնեց երեխային:Ենթակա-դասղեկը,ստորոգյալ-հանձնեց,ուղիղ խնդիր-գիրքը․հանգման խնդիր-երեխային
Իմ մտքում հրաժեշտի խոսքեր եմ ասում հին քաղաքին, իմ ընկեր Անդոյին։Ենթակա-Իմ,ստորոգյալ-ասում,ուղիղ խնդիր-հրաժեշտ,հանգման խնդիր-Անդոյին
Աստված Մովսեսին պատվիրում է մոլորյալ ժողովրդին դարձի բերել:Ենթակա-Աստված,ստորոգյալ-պատվիրում է,ուղիղ խնդիր-ժողովրդին,հանգման խնդիր-Մովսեսին
Կենսաբանություն8
հիվանդության կարգ
Բուժաքննություն
Ishihara Test?
Բժշկական մասնագիտություն
ակնաբանություն
Անվանվել է
Ջոն Դալթոն
Դալթոնիզմ (լատին․՝ Daltonismus), գունաշփոթություն, մասնակի գունակուրություն, գունային տեսողության 1794 թվականին նկարագրել է անգլիացի գիտնական Ջոն Դալթոնը (ինքը տառապել է այս արատով)։ Հիվանդանում են տղամարդկանց մոտ 8%-ը, կանանց՝ 0,5%-ը։
Ենթադրվում է, որ աչքի ցանցաթաղանթում կա 3 տարր, և բնականոն, այսպես կոչված՝ տրիքրոմատիկ գունազգայության դեպքում դրանցից յուրաքանչյուրն ընկալում է 3 հիմնական գույներից (կարմիր, կանաչ, մանուշակագույն) մեկը։ Վերոհիշյալ տարրերից որևէ մեկի քայքայումն առաջացնում է մասնակի գունակուրություն (դիքրոմիա)։ Դիքրոմազիայով տառապողներից ոմանք չեն տեսնում կարմիր գույնը (պրոտանոպիա), ոմանք՝ կանաչ գույնը (դեյտերանոպիա)։
Պրոտանոպիայի դեպքում կարմիր գույնը շփոթում են մուգ կանաչի, մուգ դարչնագույնի, իսկ կանաչ գույնը՝ բաց մոխրագույնի, բաց դեղինի և բաց դարչնագույնի հետ։
Դեյտերանոպիայի դեպքում կանաչ գույնը շփոթում են բաց նարնջագույնի, բաց վարդագույնի, բաց դարչնագույնի հետ։
Մանուշակագույնի նկատմամբ գունակուրություն լինում է հազվադեպ, ընդ որում սպեկտրի բոլոր գույներն ընկալում են որպես կարմիր կամ կանաչ գույնի երանգներ։
Բնածին գունակուրության բոլոր ձևերը փոխանցվում են ժառանգաբար։ Կանայք են հանդիսանում այդ հատկանիշի փոխանցողները, չնայած պահպանում են բնականոն տեսողությունը։ Ձեռքբերովի գունակուրությունը կարող է առաջանալ տեսողության օրգանների և կենտրոնական նյարդային համակարգի տարբեր հիվանդությունների ժամանակ։ Գունազգայության խանգարումներն ախտորոշում են հատուկ աղյուսակների կամ սպեկտրային սարքերի միջոցով։ Գունային տեսողության հետազոտումը կարևոր նշանակություն ունի տրանսպորտում, ավիացիայում, ծովային ծառայությունում, քիմիական, տպագրական, տեքստիլ և արդյունաբերության այլ ճյուղերում աշխատող մասնագետների ընտրության ժամանակ։ Դալթոնիզմը բուժման ենթակա չէ։
Կենսաբանություն 8
Աղիների ոլորման ժամանակ աղիքի գալարը ոլորվում է իր շուրջ, իր մեջ ընդգրկելով միջընդերքը, ինչի արդյունքում աղիքային անանցանելիություն։ Ախտանիշներից են որովայնային ցավը, փքվածությունը, փսխումը, փորկապությունը, արյունային կղանքը։ Սկիզբը կարող է լինել արագ կամ աստիճանաբար։ Միջընդրքը կարող է այնպես սեղմվել, որ արյան հոսքը դեպի աղու այդ հատվածը կանգ առնի և արդյունքում առաջանա միջընդերային իշեմի։ Այդ իրավիճակում կարող է լինել տենդ և պերիտոնիտ։
Կենսաբանություն 8
Նյութափոխանակության ոչ պիտանի արգասիքների, օրգանիզմ ներմուծված թունավոր նյութերի հեռացումն օրգանիզմից կոչվում է արտազատություն, իսկ այդ ֆունկցիան կատարող օրգանները՝ արտազատական օրգաններ:
Արտազատման գլխավոր օրգանները երիկամներն են, որոնք մեզի հետ հեռացնում են միզանյութը, միզաթթուն, հանքային աղերի և ջրի ավելցուկը: Դրանով պահպանվում է ջրաղային փոխանակության կայուն մակարդակը: Այդ նյութերն աննշան չափով հեռանում են նաև մաշկի միջոցով: Օրինակ՝ թոքերով հեռանում են ածխաթթու գազը, որոշ ցնդող նյութեր, ջրային գոլորշիներ և այլն։
Երիկամները զույգ լոբաձև օրգաններ են` տեղակայված որովայնի խոռոչում, ողնաշարի աջ և ձախ կողմերում, գոտկատեղի մոտ: Նրանց երկարությունը 10−12սմ է, իսկ լայնությունը՝ 5−6սմ, զանգվածը ոչ ավելի, քան 200գ: Երիկամ է մտնում երիկամային զարկերակը և դուրս գալիս համանուն երակը: Երիկամները չափազանց հարուստ են արյունատար անոթներով: Երիկամային զարկերակը, մտնելով երիկամ, ճյուղավորվում է մանր անոթների, որոնք էլ աստիճանաբար դառնում են փոքր լուսանցքով զարկերակներ: Յուրաքանչյուր զարկերակ պատիճի խոռոչում առաջացնում է մազանոթային կծիկ: Մազանոթային կծիկից կրկին առաջանում է զարկերակ, որը դուրս է գալիս պատիճից: Յուրաքանչյուր զարկերակ պատիճից դուրս գալուց հետո կրկին ճյուղավորվում է, առաջացնում մազանոթներ, որոնք սերտորեն շրջապատում են ոլորուն խողովակը:
Վիտամիններ կենսաբանություն 8
Վիտամինները մեր կյանքի կանխարգելների հիման մեջ այնպիսի դրական գործածություն ունեն, որովհետև դրանք ենթադրում են մարդու կյանքի հետ կապված համակարգչային հետևանքների ունեցում: Բացի դրանց գործածությանը, դրանք նաև կարևոր են կենսաբանական նշանակումների համար, որոնց առկայությունը կարող է հետագայում առաջադրանքներ լինել: Երբ այդ նշանակումները առաջացնում են հետևանքների, ախտանիշները կամ հիվանդությունների, դրանք կարևոր են ստուգել գիտելիքների միջոցով և բուժման պայմանագրերի կատարման համար:
Պատմություն 8
8-րդ դասարանի ամփոփում
Ինչու ենք ուսումնասիրում պատմությունը:
8-րդ դասարանի առաջադրանքների փաթերի հղումը տեղադրել:
Թարգմանությունների հղումը տեղադրել:
Նախագծային աշխատանքների հղումը տեղադրել:
1.Որոնք էին հայ ազատագրական պայքարի արտաքին և ներքին նախադրյալները:Նշեք շարժման հայտնի գործիչներին:
2.Ինչ դեր են խաղացել Հակոբ Դ Ջուղայեցին և Իսրայել Օրին:
3.Ինչու հենց Սյունիքում և Արցախում տեղի ունեցավ զինված պայքարը օտար տիրապետությունների դեմ: թվարկեք այդ պայքարի նշանավոր ղեկավարներին:
- Ինչպես էին կոչվում Արցախում ստեղծված հայկական ինքնավարությունը: Ինչ նշանակություն է ունեցել այն:
- Որ պատերազմների արդյունքում Ռուսաստանը գրավեց Անդրկովկասը: Ինչ ակնկալիքներ ուներ հայությունն այդ պատերազմներից: Պատերազմներիարդյունքում որքան հայ վերաբնակվեց Հայաստանի արևելյան հատվածում: Պարզաբանեք դրա բացասական և դրական կողմերը:
Այս հարցերին կարող եք պատասխանել՝ օգտվելով Հայոց պատմություն 8-րդ դասարան, էջ 3-52
Ինչ բարեփոխումներ իրականացվեվին 19-րդ դարի երկրորդ կեսին Ռուսաստանում: Ներկայացրեք դրանց ազդեցությունն Արևելյան Հայաստանի տնտեսական և սոցիալական կյանքի զարգացման վրա: Ինչու ցարիզմը հայերի նկատմամբ ուժեղացրեց ազգային ճնշման քաղաքականությունը:ընդհանուր գծերով ներկայացրեք արևմտահայության վիճակը Օսմանյան կայսրությունում:
Որ պատերազմի հետ կապված և որ պայմանագրերով միջազգային դիվանագիտության մեջ մտավ Հայկական հարցը: Պարզաբանեք հարցի էությունը: Արտահայտեք ձեր տեսակետը հարցի միջազգայնացման վերաբերյալ.գնահատեք հայտնի 61-րդ հոդվածը:
Որոնք էին հայդուկային շարժման առաջացման պատճառները: Թվարկեք ձեզ հայտնի հայդուկներին:
Ովքեր էին հայերի ցեղասպանական ծրագրի առաջին հեղինակն ու իրագործողը: Ինչ հետևանքներ ունեցան 1890-ական թթ հայկական կոտորածները:վերհանեքլ Սասունի, Զեյթունի և Վանի հերոսական կռիվները:
Որ իրադարձության արդյունքում իշխանության եկան երիտթուրքերը: Ինչ գաղափարախսություն որդեգրեցին նրանք արտաքին և ներքին քաղաքականության մեջ:
Միջազգային ինչ իրադրությունում վերաբացվեց Հայկական հարցը: Ինչու թուրքական կողմն ի վերջո հաջողվեց հերթական անգամ տապալել հայկական գործադրումը:
Ներկայացրեք ռուսաստանյան և Օսմանյան կայսրությունների նպատակները Առաջին աշխարհամարտում: Որոնք էին Կովկասյան ճակատի գլխավոր ռազմաքաղաքական արդյունքները 1914-1916թթ
Ցարիզմի տապալումից հետո ինչ փոփոխություններ եղան Ռուսաստանի կենտրոնում և Անդրկովկասում:
Որ պայմանագրով բոլշևիկյան իշխանությունը դուրս եկավ պատերազմից: Ներկայացրեք Կովկասյան ճակատում ձևավորված հայկական զորամիավորումները, հրամանատարներին:
Թվարկել Մայիսյան հերոսամարտերը, վերհանել Մայիսյան փառահեղ հաղթանակների պատմական նշանակությունը:
Լրացնել թվականները:
1699թ
1724թ
1727թ., մարտ
1736թ
1771թ
1804-1813թթ
1813թ., հոկտեմբերի 12
1806-1812թթ
1812թ.,մայիսի 16
1826-1828թթ
1828թ., փետրվարիի 10
1828թ ապրիլ-1829թթ
1829թ.,սեպտեմբերի 2
1908թ., հուլիս
1914թ., օգոստոսի 1
1917թ.,դեկտեմբերի 5
1918թ. Մարտի 1-ապրիլի 1
1918թ., մարտի 3
1918թ., ապրիլի 9
1918թ. Մայիսի 11-հունիսի 4
1918թ. Մայիսի 22-28
Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ1918 թ. -ի մայիսի 28-ին հռչակվել է Հայաստանի առաջին հանրապետությունը, դրվել է ամբողջական հայրենիքի վերականգնման ճանապարհի սկիզբը։ Սարդարապատի հերոսամարտի հուշահամալիրի զանգակատունը (1968, ճարտարապետ ՝Ռաֆայել Իսրայելյան) Բաշ Ապարանի ճակատամարտին նվիրված հուշակոթողը Ապարանում։
1918թ., մայիսի 23-29
Սարդարապատի ճակատամարտ 1918 թ., տեղի է ունեցել 1918 թվականի մայիսի 21-29, հայկական կանոնավոր զորամասերի, աշխարհազորի և Արևելյան Հայաստան ներխուժած թուրքական զորաբանակի միջև։ Սարդարապատի հերոսամարտը հաճախ անվանում են «20-րդ դարի Ավարայր»։
1918թ., մայիսի 25-30
Ղարաքիլիսայի ճակատամարտ, տեղի է ունեցել 1918 թվականի մայիսի 25-30-ին հայկական և թուրքական զորքերի միջև, Ղարաքիլիսայի մոտ։ Ռուսաստանում 1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո ռուսական զորքերը հեռացել էին Արևմտյան Հայաստանի տարածքից, և գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանի գլխավորած հայկական կորպուսը մնացել էր թուրքական …
1918թ., մայիսի 28
Հանրապետության օր, 1918 թվականի Հայաստանի առաջին հանրապետության անկախության օրը խորհրդանշող ազգային տոն Հայաստանում, որը նշվում է մայիսի 28-ին։ Տոնը սովորաբար նշվում է հրավառությունով, համերգներով, շքերթներով և այլ միջոցառումներով։ Օրը Հայաստանում համարվում է ազգային տոն։
1918թ. Հունիսի 4
1918, այսպես կոչված հաշտության և բարեկամության պայմանագիր Օսմանյան կայսերական կառավարության և հայկական գավառների գերագույն և միակ իշխանության անունից, Թիֆլիսի Հայոց Ազգային Խորհրդի միջև, կնքվել է հունիսի 4-ին Բաթումում։ Թուրքիայի կառավարության անունից պայմանագիրը ստորագրել են Խալիլ բեյը, Վեհիբ Մեհմեդ փաշան, հայկական …
Պատմություն 8

11.
Կովկասյան ճակատումը հասցեներ տարածում էր հայ-թուրքական բախման միջև: Բոլշևիկյան իշխանությանը դուրս եկավ այդ պայմանագրով: Մայիսյան հերոսամարտերը թուրքական կազմակերպությունից հետո պատերազմը արձանագրել է մեծ հեղթանակներով:
Կառուցել ելույթները Մայիսյան հերոսամարտերից մեկի վերաբերյալ՝ կարող եք անվանական պատրաստել լավագույն պայմանագրի, ներառյալ ուղերձի մասին, և նաև հետևել նշված մեծածախի սպասարկման աղբյուրներից և համացանցի համակարգի տվյալներից։
12.
XIX դարի երկրորդ կեսին և XX դարի սկզբին հսկայական զարգացումը ներառում էր հայ-կան մշակույթի մեծ ապրությունը: Երկուշաբթի՝ գիտական առաջարկների ու գիտական տարբերակների մեծ փոփոխությունը շարունակում էր:
• Հայ ազգային կրթական նշանավոր հաստատությունները ներկայացվեցին անհայտ զարգացումները: Գիտական նվաճումները հասան գիտականները հանդիպեցին միջոցառումներում, գիտահատկությունների նոր տարբերակներում:
Հայագիտությունը իրենական զարգացման հիման վրա եղել է: Նշեք մասնակցող հայ պատմաբանների գիտերը և իրականումը վերաբերվելու անտեսերը:
Խմբային կամ անհատական աշխատանքով պատրաստելով ելույթ հայ մշակույթի որևէ ականավոր գործչի մասին, կարող եք ինչպես նաև նշված համարվումներից ու համացանցի տեղեկատվություններից գտնել այդ պատասխանումները:
13.
Հայոց պատմության ուրույն մասը կազմում է հայկական գաղթավայրերի պատմությունը: Այդ գաղթավայրերը նախատեսված էին ազգային ինքնության, մշակույթի զարգացման և Հայաստանին օգնելու, հզորացնելու հիմնախնդիրները:
Խորհուրդ է տվել մշակության զարգացման մեջ, ներդրումը նաև համագործակցվել է հայ պատմական ու գերագործական մտածության բարեգործությունը հասանելիությամբ։
Երկրների խոշոր հայկական գաղութները կազմավորվել են Մերձածուի, Երևանի, Շիրակի, Գավառի, Արարատի, Գեղարքունիքի, Լոռի, Կոտայքի, Սյունիքի, Տավուշի և այլ տարածքներում: Այս գաղթավայրերը ունենում են մշակութային գործակալություն, մշակույթի արտաքին տարբերակ, ազգային կատարում։
Պատմություն 8
Հայ ազգային -քաղաքական կյանքի վերելքը 1917թ.-ին
Նկարագրել 1917թ. սկզբին Ռուսաստանում տեղի ունեցող փոփոխությունները:
1917 թ. փետրվարի վերջին Ռուսաստանում սկսված հեղափոխության շնորհիվ տապալվեց միապետությունը: Երկիրը բռնեց ժողովրդավարական հանրապետության
ձևավորման ուղին: Մարտի 2–ին կազմվեց Ժամանակավոր կառավարություն՝ բարձրագույն գործադիր իշխանության նոր մարմինը Ռուսաստանում: 1917 թ. մարտի 9-ին կազմվեց երկրամասի իշխանության նոր մարմին՝ Անդրկովկասյան հատուկ կոմիտե (ԱՀԿ):
Համեմատել հայերի նկատմամբ ցարիզմի և ժամանակավոր կառավարության վարած քաղաքականությունը:
Ցարիզմի հետ համեմատաբար ժամանակավոր կառավարության վարած քաղաքականությունը մի փոքր հույս արթնացրեց հայերի մոտ: Ժամանակավոր կառավարությունը որոշում կայացրեց, որի համաձայն առաջին անգամ Օսմանյան կայսրությունից նվաճված հայկական տարածքները միավորվեցին, որպես վարչական առանձին միավոր՝ Թուրքահայաստան անվանումով:
Համեմատել, համադրել, արևմտահայերի, արևելահայերի հրավիրված առաջին համագումարների բովանդակությունը:
Երևանում 1917 թ. մայիսին կայացավ արևմտահայերի առաջին համագումարը: Հայրենիքի վերաբնակեցման, Հայաստանում ազգային վարչություն կազմակերպելու, կրթական, տնտեսական և այլ հարցերի վերաբերյալ ընդունվեցին կարևոր որոշումներ: 1917 թ. աշնանը Թիֆլիսում տեղի ունեցավ արևելահայերի համագումարը: Մասնակցում էին քաղաքական և հասարակական տարբեր կազմակերպությունների 228 պատգամավորներ, որոնց կեսից ավելին դաշնակցականներ էին: Համագումարը որոշումներ ընդունեց Կովկասյան ճակատի
պաշտպանության, հայկական ազգային զորամասերի ստեղծման և այլ հարցերի մասին:
Պատմել Հայոց ազգային խորհրդի ստանձնած դերակատարման մասին:
Ռուսաստանի տարբեր երկրամասերում ստեղծվում էին ազգային նոր մարմիններ, որոնք տնօրինում էին սեփական ժողովրդի տարաբնույթ խնդիրների լուծումը։ 1917թ. աշնանը Թիֆլիսում տեղի ունեցավ արևելահայերի համագումարը։ Մասնակցում էին քաղաքական և հասարակական տարբեր կազմակերպությունների 228 պատգամավորներ, որոնց կեսից ավելին դաշնակցականներ էին։ Համագումարըը որոշումներ ընդունեց Կովկասյան ճակատի պաշտպանության, հայկական ազգային զորամասերի ստեղծման և այլ հարցերի մասին։ Համագումարի ավարտից քիչ անց ձևավորվեց 15-հոգանոց գործադիր մարմին՝ Հայոց ազգային խորհուրդը։
Հիմնավորել հայերի շահագրգռված լինելը երկրամասում սահմանափոխություն կատարելու հարցում:
Երկրամասում ազգամիջյան հարաբերությունները կարգավորելու գործում մեծ նշանակություն էին ստացել արդարացի սահմանափոխության իրագործումը և տեղական ինքնակառավարման մարմիների՝ զեմստվոների հաստատումը։ Հետփետրվարյան շամանակաշրջանում վրացի, հայ և թաթար քաղաքական ուժերը փորձեցին փոխհամաձայությամբ շտկել աղավաղված ազգագրական-վարչական քարտզը։ Այդ գործում ամենից ավելի շահագրգռված էին հայերը, քանի որ նրանք բոլորից շատ էին տուժել ինքնակալության գաղութային քաղաքականությունից։
Աղբյուրները ՝Հայոց պատմություն,
Առաջադրանք 2
Խորհրդային Ռուսաստանը և Հայաստանը
Ներկայացնել Ռուսաստոնում հոկտեմբերյան հեղարջումից հետո Անդրկովկասում տեղի ունեցող փոփոխությունները :
Այսրկովկասի գրեթե բոլոր քաղաքական ուժերը դատապարտեցին բոլշևիկյան հեղաշրջումը: Ռուսաստանի մայրաքաղաքում տեղի ունեցած իշխանափոխությամբ երկրամասում առաջացավ իշխանական ճգնաժամ: Այն հաղթահարելու նպատակով Թիֆլիսում 1917 թ. նոյեմբերին գումարվեց տեղի քաղաքական և ռազմական ուժերի ներկայացուցիչների խորհրդակցություն: Արդյունքում՝ նոյեմբերի 15–ին կազմավորվեց գործադիր նոր մարմին, որը կոչվեց Անդրկովկասյան կոմիսարիատ, իսկ ԱՀԿ– ն լուծարվեց:
Վերլուծել Երզնկայի զինադադարը:
Կտրուկ փոխվեց իրավիճակը նաև Կովկասյան ճակատում: Անդրկոմիսարիատը հաշտության բնակցություններ սկսեց Թուրքիայի հետ և 1917 թ. դեկտեմբերի 5-ին Երզնկայում ստորագրեց զինադադարի համաձայնագիր: Ռազմական գործողությունները դադարեցվում էին մինչև հաշտության պայմանագրի կնքումը:
Ներկայացնել Արևմտյան Հայաստանի մասին բոլշևիկյան դեկրետը, գնահատել այդ փաստաթուղթը:
Խորհրդային Ռուսաստանի կառավարությունը 1917 թ. դեկտեմբերի 29– ին ընդունեց
«Թուրքահայաստանի մասին » հրովարտակը (դեկրետ): Դեռ նոյեմբերին ստեղծվել էր հանձնաժողով, որի կազմում էին բոլշևիկներ Վահան Տերյանը, Սարգիս Լուկաշինը,
ՀՅԴ ներկայացուցիչ Ռոստոմը և ուրիշներ: Այդ հանձնաժողովն էլ կազմեց վերոհիշյալ
հրովարտակի նախագիծը: Այդ հրովարտակով բոլշևիկյան կառավարությունը
ճանաչում էր Արևմտյան Հայաստանում հայերի ինքնորոշման իրավունքը: Առաջարկում էր դուրս բերել ռուսական զորքերը Արևմտյան Հայաստանից և այն վերադարձնել Թուրքիային: Հրովարտակի դրական նշանակությունը թերևս այն էր, որ Խորհրդային Ռուսաստանը հրապարակայնորեն ճանաչում էր Արևմտյան հայաստանում հայ ժողովրդի ազատ ինքնորոշման և ազգային պետություն ունենալու իրավունքը:
Վերլուծել Բրեստ-Լիտովսկի հաշտության պայմանագիրը: Հիմնավորել Խորհրդային Ռուսաստանի վարած քաղաքականությունը՝ հայերի շահերի անտեսումը և Արևմտյան Հայաստանի վերադարձը Թուրքիային:
Խորհրդային կառավարությունը խզեց հարաբերությունները Անտանտի դաշնակից
երկրների հետ: Նա Բրեստ–Լիտովսկում 1917 թ. դեկտեմբերի 2–ին զինադադար
կնքեց, ապա հաշտության բանակցություններ սկսեց հակառակորդ Քառյակ միության հետ: Ի վերջո, շուրջ երեք ամիս ձգված բանակցություններից հետո Խորհրդային Ռուսաստանը 1918 թ. մարտի 3–ին (նոր տոմարով) Բրեստ–Լիտովսկում ստորագրեց հաշտության պայմանագիր իր համար շատ ծանր պայմաններով: Անտանտի նախկին
անդամ Ռուսաստանը, անջատ հաշտություն կնքելով, դուրս եկավ Առաջին աշխարհամարտից: Հաշտության 4-րդ հոդվածի և ռուս-թուրքական լրացուցիչ պայամնագրի համաձայն՝ Թուրքիային վերադարձվեցին Արևմտյան Հայաստանում գրավված հողերը։ Ռուսաստանը պարտավորվեց իր զորքերը շուտափույթ դուրս հանել ոչ միայն Արևմտյան Հայաստանից։ Այսպիսով՝ Բրեստ–Լիտովսկի պայմանագրով ոտնահարվեցին հայ ժողովրդի իրավունքները: Բոլշևիկները գործարքի գնացին Ռուսաստանի երեկվա թշնամիների հետ, որպեսզի պահպանեն իրենց իշխանությունը: Երբ ստորագրվում էր այդ չարաբաստիկ պայմանագիրը, ռուսական զորքն արդեն լքել էր Կովկասյան ճակատը, և վերսկսվել էր պատերազմն Արևմտյան Հայաստանի տարածքում: